Một nghiên cứu mới công bố ngày 1 tháng 10 năm 2023 đã hé lộ sự hiện diện của các phân tử hữu cơ phức tạp, bao gồm cả tiền chất của axit amin, trong các hạt băng bị phun ra từ mặt trăng Enceladus của Sao Thổ. Phát hiện này củng cố giả thuyết rằng đại dương dưới bề mặt của Enceladus có thể chứa các điều kiện thuận lợi cho sự sống ngoài Trái Đất.
Dữ liệu phân tích từ nhiệm vụ Cassini, đặc biệt là các hạt băng được thu thập bởi Máy phân tích bụi vũ trụ (CDA) vào năm 2008, đã được xem xét kỹ lưỡng. Các hạt này được phun ra từ đại dương dưới bề mặt của Enceladus thông qua các mạch nước phun ở Cực Nam của nó. Phân tích đã xác nhận sự hiện diện của các phân tử hữu cơ phức tạp, cho thấy chúng không chỉ là sản phẩm của sự phơi nhiễm kéo dài với bức xạ không gian mà thực sự tồn tại trong đại dương của Enceladus. Các nhà khoa học đã phát hiện ra các hợp chất hữu cơ mới, bao gồm các phân tử mang gốc cacbon vòng và các phân tử liên kết oxy như aldehyde, có khả năng dẫn đến axit amin. Những khám phá này làm tăng thêm sự phức tạp của hóa học diễn ra dưới bề mặt Enceladus, làm tăng thêm tiềm năng sinh sống của nó.
Enceladus, với đường kính khoảng 500 km, từ lâu đã bị coi là một ứng cử viên hàng đầu trong việc tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất do đại dương ẩn giấu và các chùm nước phun từ các vết nứt gần cực nam của nó. Trước đây, nhiệm vụ Cassini đã phát hiện ra nước lỏng bên dưới lớp vỏ băng và các mạch nước phun trên Enceladus trong khoảng thời gian hoạt động từ năm 2004 đến 2017. Các phân tích mới về dữ liệu cũ, tận dụng các kỹ thuật tính toán hiện đại, nhấn mạnh giá trị lâu dài của các nhiệm vụ không gian trong quá khứ.
Tiến sĩ Franck Potsberg, nhà khoa học hành tinh và đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: "Các phân tử được tìm thấy trong vật liệu phun ra chứng minh rằng các phân tử hữu cơ phức tạp được Cassini phát hiện không chỉ là sản phẩm của sự phơi nhiễm lâu dài trong không gian mà thực sự có mặt trong đại dương của Enceladus." Caroline Freissinet, một nhà hóa học thiên thể, lưu ý rằng các công nghệ mới, như học máy và trí tuệ nhân tạo, cho phép diễn giải lại dữ liệu cũ, mang đến những góc nhìn mới.
"Những kết quả này càng làm tăng thêm tiềm năng về khả năng sinh sống," Nozair Khawaja, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết, "và củng cố sự cần thiết của một sứ mệnh mới." Ông nói thêm: "Chúng tôi tin rằng những phân tử này có nguồn gốc từ đại dương dưới bề mặt của Enceladus, điều này làm tăng tiềm năng về khả năng sinh sống của nó."
Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) đang xem xét một sứ mệnh đổ bộ lên Enceladus để tìm kiếm dấu hiệu sự sống, điều này sẽ mang lại cho Châu Âu một vị trí dẫn đầu trong việc khám tạo hệ mặt trời. Các khái niệm sứ mệnh ban đầu bao gồm một tàu quỹ đạo và tàu đổ bộ. Sự hiện diện của các phân tử hữu cơ phức tạp, bao gồm cả tiền chất của axit amin, trong đại dương dưới bề mặt của Enceladus làm tăng đáng kể khả năng tồn tại các điều kiện thuận lợi cho sự sống. Các nhà khoa học tin rằng các mạch nước phun trên Enceladus có thể hoạt động tương tự như các miệng phun thủy nhiệt dưới đáy biển trên Trái Đất, cung cấp năng lượng cho các phản ứng hóa học có thể dẫn đến sự hình thành các phân tử hữu cơ có ý nghĩa sinh học. Phát hiện này không chỉ là một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực sinh học vũ trụ mà còn thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa các nỗ lực khám phá và tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh trong vũ trụ của chúng ta.