Hiện Tượng Đèn Lửa Đỏ (Sprites) Cực Hiếm Soi Sáng Bầu Trời Omarama, New Zealand vào Tháng 10 Năm 2025

Vào tháng 10 năm 2025, một sự kiện thiên văn hiếm có đã diễn ra trên bầu trời Omarama, khu vực Vách đá Đất sét nổi tiếng, thuộc Đảo Nam New Zealand. Ban đầu, nhóm nhiếp ảnh gia bao gồm Tom Ray, Dan Zafra và Jose Cantabrana chỉ đặt mục tiêu ghi lại vẻ đẹp của Dải Ngân Hà. Tuy nhiên, họ đã bất ngờ trở thành nhân chứng của một trong những hiện tượng khí quyển khó nắm bắt nhất: những đốm lửa đỏ (red sprites). Khoảnh khắc này đã đánh dấu một cột mốc đáng nhớ đối với cộng đồng những người đam mê quan sát bầu trời.

Những đốm lửa này thực chất là những luồng phóng điện khổng lồ, thoáng qua, được cấu tạo từ plasma lạnh, bùng phát ở độ cao đáng kinh ngạc, lên tới 90 km phía trên các mặt trận bão. Sprite thường mang hình dạng giống như cấu trúc sứa hoặc các cột ánh sáng màu đỏ thẫm, nhưng chúng chỉ tồn tại trong khoảng thời gian cực ngắn, chỉ vài mili giây. Chính vì sự ngắn ngủi và tính chất vô hình này mà việc phát hiện chúng từ mặt đất trở nên vô cùng thách thức. Nhiếp ảnh gia người New Zealand, Tom Ray, là người đầu tiên phát hiện ra những tia sáng đỏ bất thường này khi anh đang xem lại các đoạn phim đã chụp, vốn được dùng để tạo ra bức tranh toàn cảnh Dải Ngân Hà. Khám phá này đã mang lại niềm hân hoan lớn lao cho toàn bộ nhóm.

Nhiếp ảnh gia người Tây Ban Nha Dan Zafra đã nhấn mạnh rằng việc chụp được một bức ảnh kết hợp cả Dải Ngân Hà và các đốm lửa đỏ là một thành tựu hiếm có đến mức phi thường. Về mặt khoa học, các đốm lửa đỏ đóng vai trò là một cánh cửa quan trọng để nghiên cứu tầng khí quyển phía trên. Khác biệt hoàn toàn với sét thông thường vốn hướng xuống đất, các đốm lửa này lại phóng thẳng lên, vươn tới tầng trung lưu (mesosphere) và tầng nhiệt (thermosphere). Sắc đỏ đặc trưng của chúng là kết quả của sự phát sáng từ khí nitơ trong môi trường loãng ở độ cao khoảng 70 km.

Trong lịch sử, bằng chứng tài liệu đầu tiên xác nhận sự tồn tại của hiện tượng này đã được các nhà nghiên cứu tại Đại học Minnesota thu thập vào năm 1989, mở ra một chương mới trong lĩnh vực điện khí quyển. Nhà thiên văn học Ian Griffin từ Bảo tàng Otago đã xác nhận tính phức tạp đặc biệt của việc ghi lại những hiện tượng này, chủ yếu do cường độ yếu và tính chất không thể đoán trước của chúng. Điều đáng chú ý là các nhà khoa học còn phát hiện ra các đốm lửa tương tự trong bầu khí quyển của Sao Mộc, chứng tỏ sự phổ biến của các quá trình vật lý tương tự diễn ra trong không gian, vượt ra ngoài phạm vi Trái Đất.