Phát Hiện Cấu Trúc Địa Chất Hình Kim Tự Tháp Đối Xứng Tại Dãy Ellsworth Nam Cực

Một cấu trúc địa chất nổi bật, thể hiện sự đối xứng gần như hoàn hảo của một kim tự tháp, đã được ghi nhận tại khu vực phía nam của dãy núi Ellsworth thuộc châu Nam Cực. Hiện tượng này không chỉ thu hút sự quan tâm bền vững trong cộng đồng khoa học mà còn gây chú ý lớn đối với công chúng. Mặc dù lần đầu tiên đỉnh núi này được chú ý vào năm 2012, sự quan tâm đáng kể, được củng cố bằng việc nghiên cứu chi tiết các hình ảnh vệ tinh và tọa độ địa lý chính xác, đã bùng lên mạnh mẽ trở lại vào năm 2016.

Ngọn núi đặc biệt này nằm ở tọa độ 79°58'39.2" vĩ độ Nam và 81°57'32.2" kinh độ Tây, với độ cao khoảng 1265 mét, khiến nó trở thành một điểm đáng chú ý trong khu vực hẻo lánh này. Trên các phương tiện truyền thông đại chúng, nhiều giả thuyết mang tính suy đoán đã lan truyền, gán nguyên nhân hình thành của vật thể có hình học hoàn hảo này cho hoạt động của các nền văn minh cổ đại hoặc các thế lực ngoài Trái Đất. Tuy nhiên, khoa học địa chất đã đưa ra lời giải thích hợp lý hơn, liên kết sự hình thành của các dạng đối xứng như vậy với các quá trình tự nhiên kéo dài.

Các chuyên gia khẳng định rằng yếu tố then chốt tạo nên hình dạng độc đáo này chính là quá trình xói mòn kéo dài hàng thế kỷ, bao gồm các chu kỳ phong hóa và tác động mạnh mẽ của hoạt động băng hà. Giáo sư Khoa học Trái Đất Eric Rignot từ Đại học California tại Irvine đã chỉ ra rằng, mặc dù các hình dạng hình học chính xác hiếm gặp trong tự nhiên, chúng không phải là một sự bất thường tuyệt đối. Để làm rõ hơn cơ chế này, Giáo sư Mauri Pelto từ Nichols College (Massachusetts) đã giải thích rằng chu kỳ đóng băng và tan chảy kéo dài hàng thế kỷ của nước trong các vết nứt của ngọn núi, dẫn đến sự giãn nở của băng, đã dần dần định hình đường nét của nó.

Dãy núi Ellsworth được đặt theo tên của phi công và nhà thám hiểm địa cực người Mỹ Lincoln Ellsworth, người đã bay qua khu vực này vào ngày 24 tháng 11 năm 1935. Hệ thống núi này là một phần của khối lớn hơn, chứa đựng các hóa thạch, bao gồm cả bọ ba thùy (trilobites) thuộc kỷ Cambri. Tính thời sự của việc nghiên cứu khu vực này vẫn được duy trì nhờ các cuộc điều tra khoa học liên tục nhằm mục đích tìm hiểu lịch sử địa chất của lục địa.

Vào năm 2025, sinh viên của Đại học Colorado đã trình bày một nghiên cứu chuyên sâu về sự hình thành của Dãy núi Xuyên Nam Cực (Transantarctic Mountains) đồ sộ, vốn cắt ngang lục địa và chia nó thành hai phần: Đông và Tây. Các nhà nghiên cứu này đã phân tích thành phần khoáng chất của đá, đặc biệt là đá granite được tìm thấy trong Dãy núi Xuyên Nam Cực, loại đá mà ở Đông Nam Cực có thể có niên đại lên tới 3 tỷ năm. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các quá trình địa chất cổ đại, có lẽ từ thời kỳ băng hà toàn cầu khoảng 300 triệu năm trước, đã có thể ảnh hưởng đến cảnh quan hiện đại và động lực chuyển động của các sông băng. Dãy núi Xuyên Nam Cực, với chiều dài khoảng 3500 km, đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc ngăn chặn dòng chảy băng từ Đông Nam Cực ra Biển Ross.

Tóm lại, cấu trúc giống kim tự tháp trong hệ thống Ellsworth là một minh chứng rõ ràng cho thấy các lực địa chất và khí hậu dài hạn đã định hình cảnh quan như thế nào, liên kết lịch sử cổ đại của Trái Đất với các quá trình hiện đại ảnh hưởng đến lớp băng của Nam Cực. Việc nghiên cứu cấu trúc địa chất của lục địa, vốn đã đạt được những tiến bộ đáng kể sau Năm Địa vật lý Quốc tế 1957/58, tiếp tục hé mở những bí ẩn về sự hình thành của nó.