Các Nhà Khoa Học Khôi Phục Lịch Sử 30.000 Năm Của Băng Bắc Cực Nhờ Hạt Vũ Trụ

Một nghiên cứu đột phá, được công bố trên tạp chí Science vào ngày 6 tháng 11 năm 2025, đã thành công trong việc tái tạo lại động lực của băng biển Bắc Cực trong suốt 30.000 năm qua. Khoảng thời gian này sâu hơn rất nhiều so với giai đoạn quan sát vệ tinh chỉ bắt đầu từ năm 1979, vốn đã ghi nhận mức giảm đáng kể là 42% lượng băng mùa hè.

Dự án liên ngành quan trọng này được dẫn dắt bởi Frankie Pavia, Phó Giáo sư Hải dương học tại Đại học Washington. Trước đây, ông từng làm việc tại Viện Công nghệ California (Caltech). Việc chuyển đến Seattle vào đầu năm 2024 đã tạo điều kiện cho ông thành lập phòng thí nghiệm riêng và chỉ đạo nghiên cứu, công trình mà giới khoa học đang ca ngợi là “một trong những công trình tái tạo khí hậu thanh lịch nhất thập kỷ”.

Phương Pháp Tiếp Cận Độc Đáo: Dấu Vết Của Các Vụ Nổ Sao

Nhóm nghiên cứu đã tập trung phân tích các trầm tích dưới đáy biển, đặc biệt chú trọng đến một đồng vị hiếm là Helium-3 (Heli-3). Đồng vị này được hình thành từ các vụ nổ sao và là thành phần chính của bụi vũ trụ liên tục rơi xuống Trái Đất. Cơ chế này hóa ra lại cực kỳ chính xác và tinh tế trong việc xác định sự hiện diện của băng biển.

Cơ chế hoạt động dựa trên nguyên tắc đơn giản:

• Khi Bắc Cực được bao phủ bởi lớp băng dày, tồn tại lâu năm, lớp băng này sẽ ngăn chặn sự lắng đọng của bụi ngoài Trái Đất.

Phân tích các lõi trầm tích được lấy từ ba khu vực trọng điểm của Bắc Cực đã mang lại những kết quả rõ ràng. Cụ thể, trong thời kỳ cực đại băng hà cuối cùng, khoảng 20.000 năm trước, sự lắng đọng của bụi vũ trụ gần như không tồn tại. Điều này chứng tỏ rằng khu vực trung tâm của Bắc Băng Dương đã bị bao phủ hoàn toàn bởi lớp băng dày, ổn định và tồn tại qua nhiều năm.

Bằng Chứng Sinh Học: Sinh Vật Lỗ Hổng (Foraminifera)

Các nhà khoa học đã bổ sung phân tích của mình bằng dữ liệu về vỏ của sinh vật lỗ hổng (foraminifera) — những sinh vật hiển vi có cấu trúc khoáng chất được bảo tồn trong trầm tích. Sự kết hợp giữa bằng chứng vật lý và sinh học đã củng cố thêm độ tin cậy của nghiên cứu.

Kết quả cho thấy mối liên hệ rõ ràng:

• Trong các giai đoạn băng tối thiểu, sinh vật lỗ hổng cho thấy mức tiêu thụ nitơ tối đa.

Phát hiện này đặc biệt quan trọng trong việc hiểu về tương lai. Sự suy giảm băng Bắc Cực trong thế kỷ XXI có thể gây ra những thay đổi đột ngột trong năng suất sinh học của đại dương, ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi thức ăn — từ tảo hiển vi cho đến các loài động vật có vú lớn sống dưới biển.

Công trình tái tạo kéo dài 30.000 năm đã chỉ ra rằng hệ thống Bắc Cực thay đổi thất thường hơn nhiều so với những gì chúng ta từng nghĩ. Dữ liệu thu thập được hiện đang được sử dụng để tinh chỉnh các mô hình khí hậu, vốn đang dự đoán khả năng không còn băng mùa hè ở Bắc Cực vào giữa thế kỷ XXI.

Kết luận chính của nghiên cứu là: tốc độ ấm lên và biến mất của băng hiện nay đang vượt ra ngoài phạm vi dao động tự nhiên đã được quan sát trong suốt ba mươi thiên niên kỷ qua. Bụi vũ trụ lắng đọng dưới đáy đại dương đã nhắc nhở thế giới rằng, ngay cả băng cũng lưu giữ ký ức về các vì sao.