Tại trung tâm Khu Bảo tồn Địa chất Masungi (Masungi Georeserve), thuộc Baras, Rizal, Philippines, một sự kiện khoa học phi thường đã diễn ra, thách thức những giới hạn về sự tồn tại của tự nhiên. Các nhà nghiên cứu đã xác nhận việc tái phát hiện loài thực vật *Exacum loheri*, một loài đã không được ghi nhận trong giới khoa học kể từ những năm 1890. Đây là lần quan sát được xác nhận đầu tiên sau hơn một thế kỷ vắng bóng, và kết quả nghiên cứu chi tiết này đã được công bố trên tạp chí uy tín "Philippine Journal of Science".
Điều làm nên sự độc đáo và bí ẩn của *Exacum loheri* chính là bản chất sinh học của nó, hoàn toàn khác biệt so với các loài thực vật thông thường. Đây là một loài thực vật dị dưỡng nấm (mycoheterotrophic), có nghĩa là nó hoàn toàn không có chất diệp lục. Do đó, nó không thể thực hiện quá trình quang hợp như đại đa số thực vật khác. Thay vào đó, nó phải sống dựa hoàn toàn vào mối quan hệ cộng sinh với các loại nấm dưới lòng đất, hấp thụ mọi chất dinh dưỡng cần thiết từ mạng lưới nấm này. Trước đây, loài này được biết đến dưới tên gọi *Cotylanthera loheri* và lần đầu tiên được nhà thực vật học người Thụy Sĩ August Loher thu thập vào năm 1895. Hiện tại, Khu bảo tồn Masungi là địa điểm duy nhất được biết đến có quần thể cực kỳ hiếm và được cho là đang bị đe dọa tuyệt chủng này.
Phát hiện quan trọng này là công trình của các nhà khoa học đến từ Đại học Philippines Diliman và Đại học Philippines tại Manila. Họ đã tìm thấy loài cây này một cách tình cờ trong khi đang tiến hành nghiên cứu về ốc sên tại khu vực được gọi là "600 bước" của khu bảo tồn. Việc thiếu chất diệp lục giải thích cho hình thái đặc trưng của loài thực vật dị dưỡng nấm này: chúng có thân lùn mỏng manh và rễ dạng củ. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng *Exacum loheri* được tìm thấy trên đất đá vôi giàu mùn gần một kênh nước ngọt. Điều kiện sinh thái đặc biệt này nhấn mạnh sự phức tạp và độc đáo của các hệ sinh thái tại Masungi, nơi mà các loài thực vật chuyên biệt có thể tồn tại.
Khám phá này đóng vai trò là chất xúc tác mạnh mẽ, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng sống còn của việc bảo tồn các hệ sinh thái độc đáo và mong manh. Khu bảo tồn Masungi, nổi tiếng với cảnh quan karst đặc trưng, đã là nơi trú ẩn an toàn cho hàng trăm loài quý hiếm, bao gồm các loài đặc hữu như cây Bagawak-Morado và ốc sên Masungi. Kể từ năm 2017, Quỹ Masungi đã nỗ lực phục hồi hơn 2000 héc-ta đất rừng, trồng được 68.000 cây bản địa nhằm bảo vệ đa dạng sinh học. Trường hợp của *Exacum loheri* càng củng cố vị thế của Masungi như một thành phần không thể thiếu của đa dạng sinh học toàn cầu và là lời nhắc nhở về sự cân bằng mong manh đang duy trì sự sống trong khu vực này, vốn cung cấp nguồn nước quan trọng cho tới 20 triệu người dân ở Metro Manila.