Một sự biến đổi địa chất đáng kinh ngạc đang diễn ra ở Đông Phi, nơi Thung lũng Sông Kéo Dài Lớn đang dần chia cắt lục địa. Quá trình này, bắt nguồn từ sự chuyển động của các mảng kiến tạo, được dự đoán sẽ dẫn đến sự ra đời của một đại dương mới, định hình lại đáng kể địa lý và tiềm năng kinh tế của khu vực.
Thung lũng Sông Kéo Dài Lớn trải dài từ Biển Đỏ đến Mozambique, đi qua các quốc gia như Ethiopia, Eritrea, Djibouti, Kenya, Tanzania, Uganda và Somalia. Tại trung tâm của khu vực này, các mảng kiến tạo Somali và Nubian đang tách ra với tốc độ lên tới 2,5 cm mỗi năm. Một hiện tượng địa chất gần đây được phát hiện dưới vùng Afar của Ethiopia, được mô tả là một "nhịp đập địa chất", là động lực thúc đẩy sự phân tách lục địa này. Các nhà khoa học tin rằng quá trình này cuối cùng sẽ tạo ra một đại dương mới, một sự kiện dự kiến sẽ diễn ra trong khoảng một đến mười triệu năm.
Mặc dù sự hình thành hoàn chỉnh của một đại dương mới là một quá trình kéo dài hàng thiên niên kỷ, các quốc gia trong khu vực đang trải qua hoạt động kiến tạo này có thể chứng kiến những thay đổi địa lý và kinh tế đáng kể. Các quốc gia không giáp biển như Ethiopia và Uganda có thể có đường bờ biển mới, mở ra các tuyến thương mại và cơ hội kinh tế mới. Tuy nhiên, sự chuyển đổi này cũng đặt ra những thách thức, bao gồm cả việc điều chỉnh cơ sở hạ tầng ven biển với các điều kiện địa lý mới và quản lý các tác động tiềm tàng về môi trường và sinh thái.
Nghiên cứu gần đây đã làm sáng tỏ bản chất nhịp nhàng của sự trào lên của vật chất lớp phủ Trái Đất bên dưới vùng Afar. Các nhà khoa học đã phân tích hơn 130 mẫu đá núi lửa, phát hiện ra các dấu hiệu hóa học cho thấy các đợt phun trào có nhịp điệu, giống như một "nhịp tim". Những đợt phun trào này, được cho là bị ảnh hưởng bởi độ dày và tốc độ tách giãn của các mảng kiến tạo, đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phân tách lục địa. Sự hiểu biết về các quá trình này rất quan trọng để dự đoán các thay đổi địa chất trong tương lai và tác động của chúng đối với khu vực.
Sự phân tách của lục địa châu Phi, tương tự như sự kiện đã tạo ra Đại Tây Dương từ siêu lục địa Pangaea, đang diễn ra với tốc độ khoảng 7 mm mỗi năm. Mặc dù tốc độ này có vẻ chậm trên quy mô thời gian của con người, nhưng trong hàng triệu năm, nó sẽ dẫn đến sự phân chia đáng kể. Các nhà khoa học dự đoán rằng trong vòng 5 đến 10 triệu năm nữa, Thung lũng Sông Kéo Dài Lớn có thể hoàn toàn tách ra, tạo thành một lưu vực đại dương mới và biến sừng châu Phi thành một lục địa riêng biệt.
Các chính phủ và cộng đồng khoa học ở các quốc gia bị ảnh hưởng cần theo dõi chặt chẽ hoạt động kiến tạo đang diễn ra này. Hợp tác trong nghiên cứu và lập kế hoạch sẽ rất cần thiết để giải quyết cả những cơ hội và thách thức có thể phát sinh. Mặc dù sự hình thành một đại dương mới là một sự kiện diễn ra trong thang thời gian địa chất, tác động cuối cùng của nó có thể rất sâu sắc đối với các thế hệ tương lai.