Các nhà khảo cổ học tại Pháp đã khai quật được một địa điểm vô cùng quan trọng: xưởng chế tác trang sức bằng vỏ sò cổ xưa nhất được biết đến ở Tây Âu, nằm tại di chỉ thời kỳ Đồ đá cũ La Roche-à-Pierrot, Saint-Césaire. Công trình này, với niên đại ít nhất 42.000 năm, mang đến cái nhìn sâu sắc về khả năng sáng tạo và kết nối của con người tiền sử. Di chỉ này đã tiết lộ những vỏ sò được đục lỗ tinh xảo, cùng với các sắc tố màu đỏ và vàng. Việc một số lỗ đục còn nguyên vẹn, chưa có dấu hiệu mài mòn, cho thấy chúng đang trong quá trình hoàn thiện thành đồ trang sức.
Các vỏ sò này có nguồn gốc từ bờ biển Đại Tây Dương, cách địa điểm khai quật khoảng 100 km, và các sắc tố được thu thập từ khu vực cách đó hơn 40 km. Điều này gợi mở về mạng lưới di chuyển hoặc trao đổi hàng hóa xa xôi của những người tiền sử, vượt ra ngoài phạm vi sinh hoạt hàng ngày.
Phát hiện này gắn liền với văn hóa Châtelperronian, một giai đoạn văn hóa tồn tại ở Pháp và miền bắc Tây Ban Nha từ khoảng 55.000 đến 42.000 năm trước. Đây là một trong những ngành công nghiệp sơ khai của thời kỳ Đồ đá cũ Thượng ở đại lục Á-Âu. Tuy nhiên, danh tính của những nghệ nhân tạo tác ra những món đồ tinh xảo này – liệu là người Neanderthal hay Homo sapiens – vẫn là chủ đề tranh luận sôi nổi trong giới khoa học.
Tại di chỉ Saint-Césaire, các công cụ bằng đá đặc trưng của người Neanderthal và tàn tích của các loài động vật săn bắt như bò rừng bison và ngựa cũng đã được tìm thấy, cho thấy một bức tranh phức tạp về sự hiện diện và tương tác của các nhóm người khác nhau. Việc tìm thấy xưởng chế tác vỏ sò này đánh dấu lần đầu tiên ghi nhận về một ngành công nghiệp thời kỳ Đồ đá cũ Thượng sơ khai và các hạt chuỗi vỏ sò liên quan ở Tây Âu.
Các nhà nghiên cứu tin rằng những khám phá này có thể là bằng chứng cho thấy người Châtelperronian đã chịu ảnh hưởng, hoặc thuộc về, một làn sóng di cư sớm của Homo sapiens đến khu vực này cách đây ít nhất 42.000 năm. Di chỉ Saint-Césaire, nơi các cuộc khai quật bắt đầu từ năm 1976, tiếp tục đóng vai trò then chốt trong việc làm sáng tỏ các khu định cư thời tiền sử và mối quan hệ giữa người Neanderthal và Homo sapiens. Nghiên cứu sâu hơn về các hạt chuỗi vỏ sò từ các thời kỳ tương tự ở những nơi khác trên thế giới cho thấy chúng không chỉ đơn thuần là vật trang trí. Chúng được xem là những biểu hiện sớm của hành vi tượng trưng, thể hiện bản sắc cá nhân và khả năng giao tiếp phi ngôn ngữ, giúp con người kết nối với cộng đồng rộng lớn hơn. Những món đồ trang sức này phản ánh sự phát triển về nhận thức và khả năng biểu đạt của con người, cho thấy một khát vọng vượt ra ngoài nhu cầu sinh tồn cơ bản để thể hiện bản thân và tạo dựng ý nghĩa.