Một nghiên cứu địa chất gần đây tại hẻm núi La Cascabel, thuộc đô thị Baraya, tỉnh Huila, Colombia, đã hé lộ rằng khu vực này từng là một vùng biển nông cách đây khoảng 470 triệu năm, trong kỷ Ordovician. Phát hiện này cung cấp những hiểu biết sâu sắc về lịch sử địa chất của Colombia và mối liên hệ của nó với siêu lục địa Gondwana.
Nghiên cứu, do nhà địa chất Carlos Ernesto Rodríguez thuộc Đại học Quốc gia Colombia dẫn đầu, tập trung khảo sát Thành hệ Venado, nơi các lớp đá có niên đại từ kỷ Ordovician (485-444 triệu năm trước). Đây là thời kỳ đặc trưng bởi các vùng biển ấm, nông và đa dạng sinh học với các loài sinh vật có vỏ như trilobite và brachiopod.
Đội ngũ đã thu thập và phân tích 41 mẫu đá bằng kính hiển vi địa chất và nhiễu xạ tia X. Kết quả phân tích cho thấy quá trình lắng đọng trầm tích chủ yếu chịu ảnh hưởng của thủy triều. Việc phát hiện các hóa thạch siêu nhỏ, bao gồm acritarchs như Adorfia hoffmanensis và Coryphidium bohemicum, đã giúp xác định niên đại của các trầm tích thuộc giai đoạn Floian muộn - Dapingian, giải quyết tranh cãi về niên đại của Thành hệ Venado.
Các nhà khoa học cũng phát hiện các loại đá này đã trải qua nhiệt độ khoảng 200°C, làm biến đổi khoáng vật nhưng vẫn bảo tồn được đặc điểm trầm tích. Điều này giúp phân biệt Thành hệ Venado với các đơn vị địa chất khác ở Colombia, vốn trước đây bị phân loại nhầm là biến chất.
Mặc dù không mang lại giá trị kinh tế trực tiếp, Thành hệ Venado có ý nghĩa khoa học to lớn, góp phần vào sự hiểu biết toàn cầu về kỷ Paleozoic và hoàn thiện bản đồ địa chất của Colombia, kết nối khu vực với các động lực kiến tạo cổ đại. Phát hiện này mang đến một cái nhìn mới về Huila, không phải là vùng đất cà phê mà là vùng biển nông đầy rẫy sự sống nguyên thủy.
Nghiên cứu được thực hiện với sự hỗ trợ của Đại học Quốc gia và sự hợp tác của cộng đồng địa phương. Các giáo sư Carlos Sánchez, Gustavo Sarmiento và Damián Cárdenas đã đóng vai trò quan trọng trong các phân tích. Thành hệ Venado là minh chứng cho biển Ordovician của Huila và liên kết Colombia với lịch sử của siêu lục địa Gondwana, mở ra hướng nghiên cứu tương lai về các môi trường cổ đại.