Một giả thuyết mới hấp dẫn cho rằng Vườn Địa Đàng huyền thoại, như được mô tả trong Kinh Thánh, có thể đã từng tọa lạc tại khu vực ngày nay là Vịnh Ba Tư.
Giả thuyết này, được củng cố bởi công nghệ vệ tinh tiên tiến và các diễn giải mới về địa lý Kinh Thánh, đã khơi dậy sự quan tâm trở lại đối với câu hỏi muôn thuở về vị trí thực sự của địa điểm mang tính biểu tượng này. Nghiên cứu của nhà khảo cổ học Juris Zarins gợi ý rằng Vườn Địa Đàng có thể đã bị nhấn chìm dưới Vịnh Ba Tư do mực nước biển dâng cao vào cuối Kỷ Băng hà cuối cùng. Khoảng 20.000 năm trước, Trái Đất lạnh hơn đáng kể, với nhiệt độ trung bình toàn cầu khoảng 7-8 độ C. Sự tan chảy của các sông băng đã dẫn đến mực nước biển dâng cao, nhấn chìm các vùng đất từng màu mỡ. Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng cách đây khoảng 15.000 năm, mực nước biển đã nhanh chóng dâng lên 18 mét trên khắp thế giới do sự tan chảy nhanh chóng của các sông băng.
Zarins đã sử dụng hình ảnh radar vệ tinh để xác định các lòng sông cổ đại từng chảy qua Ả Rập và đổ vào Vịnh Ba Tư, cho thấy Vườn Địa Đàng có thể đã nằm ở nơi giao thoa của bốn con sông huyền thoại: Tigris, Euphrates, Pishon và Gihon. Theo Sách Sáng Thế, một con sông chảy ra từ Vườn Địa Đàng để tưới cho khu vườn, sau đó chia thành bốn nhánh chính. Trong khi sông Tigris và Euphrates đã được xác định rõ ràng, sông Pishon và Gihon vẫn còn là bí ẩn. Nhà khảo cổ học Kinh Thánh James Sauer cho rằng sông Pishon có thể tương ứng với Wadi al-Batin, một hệ thống sông hiện đã khô cạn, được phát hiện nhờ ảnh vệ tinh cho thấy các lòng sông cổ ẩn dưới lớp cát. Trong khi đó, sông Gihon được Zarins và các học giả khác liên kết với sông Karun ở Iran, con sông có lưu lượng nước lớn nhất và là tuyến đường thủy duy nhất có thể đi lại được của đất nước này. Sông Karun có nguồn gốc từ dãy núi Zard Kuh thuộc dãy Zagros và chảy về phía tây nam tới Vịnh Ba Tư.
Mặc dù giả thuyết này mang đến một góc nhìn hấp dẫn, một số học giả vẫn cho rằng câu chuyện về Vườn Địa Đàng mang tính ẩn dụ, tượng trưng cho sự ngây thơ và trách nhiệm đạo đức hơn là một địa điểm địa lý cụ thể. Họ lập luận rằng mô tả trong Kinh Thánh về các con sông chảy ra từ Vườn Địa Đàng mâu thuẫn với mô hình của Zarins, nơi các con sông chảy vào địa điểm này. Tuy nhiên, những người ủng hộ lý thuyết này xem nó như một lời giải thích hợp lý cho sự biến mất của một khu vực từng trù phú dưới làn nước của Vịnh Ba Tư, một hiện tượng được cho là do biến đổi khí hậu vào cuối Kỷ Băng hà. Các khu vườn Ba Tư cổ đại, được gọi là charbagh, được thiết kế để phản chiếu hình ảnh thiên đàng với bốn con sông chảy từ một nguồn trung tâm, có thể là nguồn cảm hứng cho mô tả về Vườn Địa Đàng.
Vào thời điểm của kỷ Phấn trắng (145 triệu đến 66 triệu năm trước), mực nước biển cao hơn hiện nay khoảng 200 mét. Lần cuối cùng các vùng biển cao hơn độ cao hiện tại là khoảng 120.000 năm trước, trong Thời kỳ băng hà cuối cùng (130.000 đến 115.000 năm trước), khi con người hiện đại vẫn chia sẻ hành tinh với anh em họ Neanderthal và Denisovan của chúng ta. Vào thời điểm này, khí hậu ấm hơn khiến băng ở Nam Cực tan chảy, làm cho mực nước biển đạt đỉnh cao hơn mức trung bình hiện tại khoảng 20 feet (6m). Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng, vào cuối kỷ băng hà cuối cùng, khoảng 14.600 năm trước, mực nước biển dâng nhanh hơn gấp 10 lần so với tốc độ hiện tại, chỉ trong vòng 500 năm, dẫn đến ngập lụt các vùng đất rộng lớn.
Nhiệt độ bề mặt Trái đất tăng 1,1 độ C trong 100 năm qua, nước biển dâng 20 cm, lượng khí nhà kính tăng gần 28 lần. Sự gia tăng khí CO2 và các khí nhà kính khác từ hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch, phá rừng, sản xuất công nghiệp... đã khiến biến đổi khí hậu diễn ra nhanh hơn. Biểu hiện của hiện tượng này bao gồm băng tan, mực nước biển dâng, nhiệt độ toàn cầu tăng, gây ra thời tiết cực đoan. Nhiệt độ trung bình toàn cầu vào ngày 17/11/2023 cao hơn 2,07 độ C so với mức trung bình trong thời kỳ từ năm 1850-1900 và đây cũng là mức tăng cao nhất được ghi nhận từ trước tới nay.