Đức Giáo Hoàng Lêô XIV Kêu Gọi Định Hướng Thanh Thiếu Niên Trong Kỷ Nguyên Trí Tuệ Nhân Tạo

VATICAN CITY, ngày 5 tháng 12 năm 2025 – Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã đưa ra thông điệp nhấn mạnh sự cần thiết phải hướng dẫn các thế hệ trẻ trong mối quan hệ với công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), trong bối cảnh công nghệ này đang định hình lại sâu sắc đời sống xã hội.

Trong bài phát biểu tại Hội nghị “Trí tuệ Nhân tạo và Chăm sóc Ngôi nhà Chung” do Quỹ Centesimus Annus Pro Pontifice và Liên minh Chiến lược các Đại học Nghiên cứu Công giáo (SACRU) tổ chức vào Thứ Sáu, ngày 5 tháng 12 năm 2025, Đức Thánh Cha khẳng định việc định hướng cho thế hệ kế thừa là yếu tố then chốt cho sự trưởng thành và ý thức trách nhiệm của họ. Sự kiện này đã trình bày một báo cáo đánh giá toàn diện về những tác động đa chiều của AI, đặc biệt trong các lĩnh vực kinh doanh, tài chính, giáo dục và truyền thông.

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đặc biệt nhấn mạnh rằng khả năng truy cập vào kho dữ liệu khổng lồ không đồng nghĩa với việc rút ra được ý nghĩa sâu xa, điều này đòi hỏi phải đối diện với những câu hỏi hiện sinh cốt lõi. Ngài kêu gọi giới trẻ sử dụng các công cụ công nghệ bằng trí thông minh của chính mình để tìm kiếm chân lý và nâng cao khả năng ra quyết định, thay vì trở thành người tiêu dùng thụ động nội dung do AI tạo ra. Việc xây dựng tương lai đòi hỏi phải củng cố niềm tin vào năng lực của con người trong việc định hướng sự phát triển của AI, bác bỏ quan điểm cho rằng tiến trình này là không thể tránh khỏi.

Sự phát triển của AI đã gây ra những biến đổi xã hội sâu sắc, ảnh hưởng trực tiếp đến tư duy phản biện, khả năng phân biệt, học tập và các tương tác liên cá nhân. Một trong những mối quan tâm lớn được Đức Thánh Cha nêu ra là làm thế nào để đảm bảo rằng sự phát triển của AI thực sự phục vụ cho lợi ích chung, chứ không phải chỉ dẫn đến sự tập trung của cải và quyền lực vào tay một nhóm nhỏ. Hành động cần thiết này phải được ưu tiên hơn bất kỳ lợi ích đảng phái hay lợi nhuận nào bị giới hạn trong tay một số ít người.

Hơn nữa, cần phải suy ngẫm kỹ lưỡng về sự tự do và đời sống nội tâm của trẻ em và thanh thiếu niên trước những tác động tiềm tàng của công nghệ lên sự phát triển trí tuệ và thần kinh của họ. Con người được kêu gọi trở thành những cộng sự trong công trình sáng tạo, chứ không phải là những người tiêu thụ thụ động nội dung được tạo ra bởi trí tuệ nhân tạo, qua đó bảo vệ những đặc tính cốt lõi của con người. Nghiên cứu cho thấy sự phụ thuộc quá mức vào AI có thể làm suy giảm kỹ năng tư duy phản biện, đặc biệt ở nhóm người trẻ đang trong giai đoạn phát triển nhận thức quan trọng; do đó, việc dạy cho thanh thiếu niên cách sử dụng công nghệ một cách khôn ngoan là điều thiết yếu.

Các tổ chức chính trị, thể chế, doanh nghiệp, tài chính, giáo dục, truyền thông, công dân và các cộng đồng tôn giáo cần có hành động phối hợp và thống nhất để điều hướng tiến trình công nghệ này. Các cộng đồng tôn giáo, ví dụ, có vai trò quan trọng trong việc giáo dục lối sống và đạo đức cho giới trẻ, giúp họ phát triển nhân cách và ý thức trách nhiệm xã hội, điều mà AI khó có thể thay thế. Sự can thiệp của chính trị và thể chế cũng được nhấn mạnh như một yếu tố quyết định để tạo ra hành lang pháp lý minh bạch, tránh nguy cơ tập trung quyền lực số và đảm bảo AI phục vụ mục tiêu phát triển bền vững, không để lợi ích thương mại lấn át lợi ích cộng đồng.

Tóm lại, thông điệp từ Hội nghị ngày 5 tháng 12 năm 2025 là một lời kêu gọi hành động tập thể nhằm đảm bảo rằng AI là đồng minh, không phải là mối đe dọa, đối với sự phát triển toàn diện của nhân loại.