Nijerya, kapsamlı reformların ardından FATF'nin 'gri listesinden' resmen çıkarıldı

Nijerya'nın, Mali Eylem Görev Gücü (FATF) tarafından uygulanan ve yoğunlaştırılmış izleme altındaki ülkeleri belirten sözde “gri liste” kategorisinden resmi olarak çıkarılması, Ekim 2025'te gerçekleşen kritik bir gelişmedir. Bu önemli karar, FATF'nin 22 ila 24 Ekim 2025 tarihleri arasında Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen Genel Kurul toplantısının sonuçları doğrultusunda alınmıştır. Söz konusu adım, ülkenin ulusal Kara Para Aklamayı Önleme (KPA) ve Terörizmin Finansmanıyla Mücadele (TFM) mekanizmalarındaki stratejik eksiklikleri giderme yönündeki kapsamlı sürecini başarıyla tamamladığını gösteren bir dönüm noktasıdır.

Bu listeden ayrılma, FATF'nin izleme programı çerçevesinde belirlenen gerekliliklerin titizlikle yerine getirilmesiyle hayata geçirilen kapsamlı reformların doğrudan bir sonucudur. Hukuki alanda gerçekleştirilen en kritik atılımlar arasında, 2022 tarihli Kara Para Aklamayı Önleme ve Yasaklama Yasası ile yine 2022 tarihli Terörizmin Önlenmesi Yasası'nın yürürlüğe konulması bulunmaktadır. Ayrıca, finansal akışlarda şeffaflığı artırmaya doğrudan katkıda bulunan, kurumlar arası koordinasyonun güçlendirilmesi ve Nihai Faydalanıcı Kaydı'nın operasyonel hale getirilmesi gibi yapısal adımlar da kararlılıkla atılmıştır. Bu hukuki ve idari düzenlemeler, Nijerya'nın küresel finansal bütünlüğe olan sarsılmaz bağlılığını pekiştirmiştir.

Nijerya, zayıf hukuki yaptırımlar ve yetersiz kurumlar arası koordinasyon dahil olmak üzere tespit edilen önemli yetersizlikler nedeniyle Şubat 2023'te “gri listeye” dahil edilmişti. Bu zorlu reform sürecini başarıyla yöneten kilit ulusal kurumlar arasında Nijerya Mali İstihbarat Birimi (NFIU), Ekonomik ve Mali Suçlar Komisyonu (EFCC) ve Nijerya Merkez Bankası (CBN) yer almıştır. FATF Genel Kurulu, özellikle Nijerya'nın 19 maddelik Eylem Planı'nı belirlenen zaman çizelgeleri içinde yerine getirme konusunda gösterdiği istikrarlı ve olumlu ilerlemeyi takdirle karşılamıştır. Bu kurumların eşgüdümlü ve azimli çalışmaları, ülkenin uluslararası standartlara uyum sağlamasında hayati bir rol oynamıştır.

Bu düzenleyici zaferin, ülkenin ekonomik ekosistemi üzerinde somut ve olumlu sonuçları bulunmaktadır. Gri listeden çıkışın, uluslararası yatırımcıların Nijerya ekonomisine olan güvenini sağlamlaştırması ve böylece daha önce bürokratik engellerle ve sınır ötesi işlemlerin karmaşıklığıyla sekteye uğrayan doğrudan yabancı yatırım (DYY) akışını teşvik etmesi beklenmektedir. Bu tür kısıtlamaların kalkması, Nijerya'nın küresel finans sistemine entegrasyonunu hızlandıracaktır. Finans uzmanları, bu tür başarıların uzun vadeli sürdürülebilir büyüme için güçlü bir katalizör görevi gördüğünü ve uluslararası ortaklar için operasyonel risklerin azaldığına dair güçlü bir sinyal verdiğini belirtmektedir. Bu durum, Nijerya ekonomisinin küresel pazarda daha cazip ve güvenilir hale gelmesinin önünü açmıştır.

Yalnızca yasal metinlerin değiştirilmesiyle yetinilmemiş, aynı zamanda denetleyici otoritelerin uygulama ve yaptırım etkinliğinin artırılmasına da büyük önem verilmiştir. Bu çabaların somut bir göstergesi olarak, süreçle ilgili verilere göre, 2024 yılının sonuna gelindiğinde, kara para aklama davalarına yönelik başarılı soruşturma sayısı, yoğunlaştırılmış izleme dönemi öncesine kıyasla %40 oranında çarpıcı bir artış göstermiştir. Bu istatistiksel başarı, reformların sadece kağıt üzerinde kalmadığını, aynı zamanda uygulama ve yaptırım mekanizmalarında da derinlemesine bir dönüşüm yaşandığını kanıtlamaktadır. Bu hedefe yönelik çabalar, finansal alanda iç uyumu tesis ederek, Nijerya'nın dünya sahnesinde güvenilir ve sorumlu bir oyuncu olarak dış algısını kökten dönüştürmektedir.