Avrupa İnovasyon Konseyi, 1,4 Milyar Avroluk Finansmanla 2026 Çalışma Programını Onayladı

Avrupa Komisyonu, 6 Kasım 2025 tarihinde Brüksel'de gerçekleştirdiği toplantıda, Avrupa İnovasyon Konseyi'nin (AİK) 2026 Çalışma Programı'nı resmen onayladı. Bu program kapsamında, çığır açan yenilikleri ve Avrupa'nın derin teknoloji (deep tech) alanındaki şirketlerini desteklemek amacıyla 1,4 milyar avroluk etkileyici bir finansman sağlanması kararlaştırıldı. Bu kritik adım, Avrupa'daki yeniliklerin küresel pazarda rekabet edebilen ürünlere ve başarılı ticari girişimlere daha hızlı dönüşmesini sağlamak üzere büyüme stratejilerini yeniden tanımlamayı amaçlamaktadır. Komisyon, tahsis edilen bu bütçenin, yenilikçilerin sahadaki gerçek ihtiyaçlarına daha hızlı yanıt verecek, daha esnek ve operasyonel bir yapıya kavuşmasını hedeflemektedir. Avrupa'nın bilimsel üstünlüğünü ekonomik güce çevirme yolunda önemli bir eşik aşılmaktadır.

AİK Konseyi'nin önerileri doğrultusunda şekillenen yeni strateji, Avrupa inovasyon ekosistemine dinamizm katacak üç temel yeniliği uygulamaya koyuyor. Bunların başında, ABD'deki İleri Araştırma Projeleri Ajansı (ARPA) modelinden esinlenerek tasarlanan "AİK İleri İnovasyon Zorlukları" (EIC Advanced Innovation Challenges) pilot projesi gelmektedir. Bu zorluklar, özellikle Avrupa'nın akademik araştırmada güçlü olduğu ancak ticarileştirme ve ölçeklendirmede zorlandığı kritik alanlarda yüksek risk barındıran ancak potansiyel getirisi yüksek olan projeleri desteklemeye odaklanmıştır. Programın 2026 yılında başlayacak olan ilk aşamasında, seçilen projelere dokuz aylık fizibilite ve araştırma çalışmaları için 300.000 avro tutarında toplu bir ödeme sağlanacaktır. Başarılı bulunan projeler için 2027 yılına planlanan ikinci aşamada ise, prototip geliştirme ve zorlu gerçek dünya koşullarında test etme faaliyetleri için 2,5 milyon avroya kadar ek destek sunulacaktır.

Stratejinin ikinci kilit bileşeni, derin teknolojilerin büyüme yolculuğunun geç aşamalarında ortaya çıkan kritik finansman açığını kapatmak üzere tasarlanan "Scaleup Europe Fund"ın AİK Fonu çatısı altında kurulmasıdır. Bu fon, özel sektör uzmanlığıyla yönetilecek ve ortak finansman modeliyle işleyecektir. Girişimin hedefi, toplamda 5 milyar avroya kadar sermaye çekmektir. Bu hedefin 1 milyar avroluk kısmı Komisyon tarafından (AİK bütçesinden) karşılanacak olup, geri kalan büyük kısım Novo Holdings ve APG Asset Management gibi önde gelen özel yatırımcılar tarafından sağlanacaktır. Bu devasa fonun, Avrupa'nın en umut verici derin teknoloji şirketlerine hayat vermesi ve ilk yatırımlarına 2026 yılının ilkbahar aylarında başlaması öngörülmektedir.

Üçüncü önemli reform ise, AİK Hızlandırıcı (EIC Accelerator) programına başvuru prosedürlerinin radikal bir şekilde basitleştirilmesi ve hızlandırılmasıdır. Bürokratik engelleri azaltma amacıyla, tam başvuru dosyalarının uzunluğu 50 sayfadan 20 sayfaya indirilecektir. Ayrıca, değerlendirme turları arasındaki bekleme süreleri altı aydan sadece iki aya düşürülerek karar alma mekanizması önemli ölçüde hızlandırılacaktır. Bu yapısal düzenlemeler, Avrupa'daki yenilikçi ekosistemin çevikliğini artırma ve girişimciler üzerindeki idari yükü hafifletme amacını taşımaktadır.

Start-up'lar, Araştırma ve İnovasyondan Sorumlu Komisyon Üyesi Ekaterina Zakharieva, alınan bu kararların stratejik önemini vurguladı. Zakharieva, temel hedefin, Avrupa'nın en yetenekli beyinlerinin küresel ölçekte hızla ilerlemesini sağlarken, aynı zamanda köklerini kıtada muhafaza etmelerine olanak tanımak olduğunu belirtti. Yüksek riskli teknolojik atılımlara yapılan bu kararlı odaklanma ve özel sermayenin stratejik olarak sisteme dahil edilmesi, Avrupa'nın bilimsel potansiyelini tam anlamıyla hayata geçirmesi ve kıtanın teknolojik özerkliğini güçlendirmesi için sağlam bir zemin hazırlamaktadır.