Avrupa Birliği Konseyi, 13 Ekim tarihinde Ukrayna ile tarım sektöründeki serbest ticaret anlaşmasının yenilenmesini onayladı. Bu adım, Kiev'e yönelik istisnai destek tedbirleri kapsamında atıldı ve Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Alanı (DCFTA) çerçevesinde ticari akışların kademeli ve kısmi olarak serbestleştirilmesini amaçlamaktadır. Belgenin nihai onayının, AB-Ukrayna Ortaklık Komitesi'nin ticaret oturumunda gerçekleşmesi bekleniyor.
AB Konseyi Dönem Başkanı olan Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Løkke Rasmussen, gümrük vergilerinin kaldırılmasının her iki taraf için de avantajlı olduğunu vurguladı. Rasmussen, bu kararın sürdürülebilir ekonomik istikrarı güvence altına alacağını ve Ukrayna'nın Avrupa Birliği ile daha ileri düzeyde entegrasyonunu teşvik edeceğini ifade etti.
Ukrayna menşeli ürünlerin AB pazarına girişi, hayvan refahı, pestisitler ve veteriner ilaçları gibi alanlarda Avrupa Birliği normlarına aşamalı olarak uyum sağlamasına bağlı tutulacaktır. Bu yeni düzenleme, geçerlilik süresi Haziran 2025'te sona eren “ticaret vizesiz rejimi” uygulamasının yerine geçmektedir.
Bu süreçte, Avrupa'daki en hassas sektörlerin çıkarları da titizlikle dikkate alınmıştır. Şeker, kümes hayvanları, yumurta, buğday, mısır ve bal gibi ürünler için pazara erişim daha kısıtlı ve aşamalı kalacaktır. Tam serbestleşme ise yalnızca süt ve süt ürünleri gibi daha az hassas pozisyonlar için düşünülmektedir. Ayrıca, piyasa bozulmalarını engellemek amacıyla, piyasa ilişkilerinin ihlal edilmesi durumunda taraflardan herhangi biri tarafından devreye sokulabilecek güçlü bir koruyucu mekanizma öngörülmüştür.
Bu ticari girişim, Ukrayna'nın daha kapsamlı Avrupa entegrasyon yol haritasının önemli bir bileşenidir. Bilindiği üzere, AB üyeliği başvurusu 2022'de yapılmış, adaylık statüsü aynı yıl alınmış ve Avrupa Konseyi Aralık 2023’te katılım müzakerelerinin başlamasını onaylamıştır; müzakereler ise Haziran 2024’te resmen başlamıştır. Buna ek olarak, AB, destek kapsamında, reform ve yeniden yapılanmaya yönelik imtiyazlı krediler ve hibeler dahil olmak üzere, 2024–2027 yılları için toplam 50 milyar avroya kadar hesaplanan “Ukrayna Tesisi Mekanizması” (Ukraine Facility) programı aracılığıyla önemli mali kaynaklar tahsis etmektedir.