ABD'nin 28 Maddelik Barış Planı ve Avrupa'dan Gelen Sert Tepkiler

20 Kasım 2025 tarihinde Ukrayna, Rusya Federasyonu ile süregelen askeri çatışmayı sona erdirmeyi amaçlayan, Amerika Birleşik Devletleri tarafından sunulan 28 maddelik barış anlaşması taslağını resmen aldığını teyit etti. Avrupa kaynaklarına göre Kiev yönetiminden önemli tavizler içeren bu belge, kıta genelinde büyük yankı uyandırdı.

Çeşitli yayın organlarının aktardığı bilgilere göre, planın ana hatları Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk bölgelerini kapsayan Donbas üzerindeki fiili kontrolü Rusya'ya bırakmasını, ancak Kiev'in bu topraklar üzerindeki yasal mülkiyet hakkını korumasını şart koşuyor. The Telegraph gazetesinin haberine göre, buna karşılık olarak Rusya'nın, fosil yakıtlar açısından zengin bu bölgelerin fiili kontrolü için açıklanmayan bir 'kira bedeli' ödeyebileceği öne sürüldü; bu durum iş anlaşmalarına benzer bir mekanizma olarak değerlendiriliyor. Ek olarak, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin sayısının 400.000 askerle sınırlandırılması ve uzun menzilli silah kullanımından vazgeçilmesi de öngörülüyor.

Axios'un yayınlamasının ardından ortaya çıkan bilgilere göre, bu girişim Ekim 2025'in sonlarında Miami'de, Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Vladimir Putin'in ekonomi temsilcisi Kirill Dmitriev arasında gerçekleşen istişareler sonucunda doğdu. Beyaz Saray'dan bir yetkilinin ifadesiyle, Başkan Trump'ın onayladığı bu planın, 'Ukrayna'nın kalıcı barış için arzuladığı ve ihtiyaç duyduğu unsurları içerdiği' belirtildi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da çatışmayı bitirmek için bir 'fikir listesi' hazırlandığını doğrulayarak, sürdürülebilir bir barışın her iki tarafın da zor ama gerekli fedakarlıkları kabul etmesini gerektirdiğinde ısrar etti.

Avrupa ülkeleri, önerilen şartlara eleştirel yaklaştı. Fransa Dış İlişkiler Dairesi Başkanı Jean-Noël Barrot, 'Barış teslimiyet olamaz' diyerek sert bir dille tepki gösterdi ve Avrupalı müttefiklerin bu hazırlık sürecine dahil edilmediğini vurguladı. Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul da Berlin'in, bazı Avrupalı politikacılar tarafından dayatılmış bir teslimiyete eşdeğer görülen 28 maddelik plandan 'haberdar edilmediğini' dile getirdi.

Bu gelişmelerin ortasında, 27 Kasım 2025'te ABD'li bir askeri heyet Kiev'e ulaştı. ABD Kara Kuvvetleri Bakanı Dan Driscoll ve Kurmay Başkanı Randy George'un başkanlık ettiği heyete, Avrupa'daki ABD Kuvvetleri Komutanı Chris Donahue de eşlik etti. Görüşmelerin askeri strateji ve insansız hava araçları dahil teknoloji paylaşımı üzerine yoğunlaştığı bildirildi. Beyaz Saray'ın, özellikle Başkan Zelenskiy'nin siyasi pozisyonunu zayıflatan iç yolsuzluk skandalının ardından Ukrayna'yı müzakere masasına geri çekme çabası olduğu belirtiliyor. Medya kaynaklarına göre, Zelenskiy plan üzerinde çalışmaya hazır olduğunu ifade etse de, Kiev'deki kaynaklar taslağı 'Putin için oldukça elverişli' olarak nitelendirdi.

Beyaz Saray, Basın Sözcüsü Karine Jean-Pierre aracılığıyla Trump yönetiminin tekliflerin oluşturulmasında yer aldığını teyit etti ancak planın yalnızca Washington ve Kremlin tarafından hazırlandığı iddialarını yalanladı. Buna rağmen sızıntılar, planın Zaporijya ve Herson bölgelerindeki cephe hattının dondurulmasını ve Rusçanın resmi dil olarak tanınması ile Ukrayna'da Rus Ortodoks Kilisesi'ne özel statü verilmesi gibi ek talepleri de içerebileceğini gösteriyor.