Peru, Eski Başbakan Betssy Chávez'e Sığınma Verilmesi Nedeniyle Meksika ile Diplomatik İlişkilerini Kesti

Peru hükümeti, 3 Kasım 2025 tarihinde Meksika ile diplomatik ilişkilerini tamamen kesme yönünde kesin bir karar aldı. Bu sert ve beklenmedik adım, doğrudan bir tepki olarak ortaya çıktı: Meksiko, darbe girişimine iştirak suçlamasıyla soruşturma altında bulunan eski Peru Başbakanı Betssy Chávez'e siyasi sığınma hakkı tanımıştı. Bu gelişme, iki ülke arasındaki siyasi gerilimi doruk noktasına taşıyan kritik bir dönemeç oldu.

Peru Dışişleri Bakanı Hugo de Zela, Meksika’nın bu eylemini “dostça olmayan bir davranış” olarak tanımladı. Zela, bu durumun, Meksika’nın hem mevcut hem de önceki yönetimlerinin Peru’nun iç işlerine tekrar eden müdahalelerinin bir sonucu olduğunu vurguladı. Peru Geçici Devlet Başkanı José Jerí, vakit kaybetmeksizin Meksika’nın Lima’daki Geçici Maslahatgüzarı Karla Ornelas’ın sınır dışı edilmesi talimatını verdi ve ülkeyi terk etmesi için kesin bir süre belirledi. Meksika ise bu kararı kabul etmeyerek, eylemi “aşırı ve orantısız” olarak nitelendirdi. Meksika, Chávez’e sığınma hakkı tanımasının, özellikle 1954 tarihli Karakas Sözleşmesi başta olmak üzere uluslararası hukukun kurallarına uygun olduğunu ileri sürerek tutumunu savundu.

Mevcut diplomatik krizin kökleri, Aralık 2022’de Devlet Başkanı Pedro Castillo’nun görevden uzaklaştırılmasıyla ilgili olaylara dayanmaktadır. Meksika tarafı, Başkan Claudia Sheinbaum da dahil olmak üzere, Castillo’nun tutuklanmasını haksız bularak sürekli olarak eleştirel bir pozisyon sergilemişti. Castillo döneminde başbakanlık görevini yürüten Betssy Chávez, Kongre’yi feshetme girişimine ortak olmakla suçlanmaktadır. Chávez, Haziran 2023’te tutuklanmış, ancak Eylül 2025’te bir yargıç kararıyla, yargılama süresi boyunca yurt dışına çıkış yasağı şartıyla serbest bırakılmıştı. Meksika’nın sığınma kararı, Peru’daki bu hukuki süreci doğrudan etkilemiştir.

Yaşanan bu ciddi diplomatik anlaşmazlığa rağmen, iki ülke de diğer alanlardaki olası zararı en aza indirmek için tedbirler aldı. Vatandaşlara konsolosluk hizmetlerinin sağlanmaya devam etmesi amacıyla konsolosluk bağları işlerliğini sürdürmektedir. Dahası, ekonomik ilişkilerde herhangi bir kesintiye gidilmemesi, çatışmanın siyasi alanda tutulması arzusunu göstermektedir. Peru ve Meksika arasındaki ticaret hacmi, 2024 yılında 2,507 milyar ABD doları gibi kayda değer bir seviyeye ulaşmıştı. Bu ticaretin önemli bir kısmı, Peru’nun tarım sektörünün Meksika’ya yaptığı ihracatın %49’unu oluşturuyordu.

Bu olay, Latin Amerika bölgesel siyasetindeki daha geniş çaplı değişimleri ve gerilimleri açıkça yansıtmaktadır. İki önemli bölgesel güç arasındaki bu türden diplomatik kopuşlar, Pasifik İttifakı gibi mevcut bölgesel entegrasyon yapılarının geleceğini sorgulanır hale getirmektedir. Bu durum, bölgedeki siyasi istikrar ve işbirliği çabaları açısından endişe verici bir emsal teşkil etmekte ve Latin Amerika’daki siyasi dengelerin ne kadar kırılgan olduğunu gözler önüne sermektedir.