Brezilya, COP30 Hazırlıkları Arasında Son 16 Yılın En Büyük Sera Gazı Azaltımını Gerçekleştirdi

Brezilya, 2024 yılında sera gazı emisyonlarında son on altı yılın en dikkat çekici düşüşünü kaydetti ve bu başarıyla küresel iklim mücadelesinde önemli bir adım attı. Ülke, 2023 yılındaki verilere kıyasla emisyonlarını %16,7 oranında azaltmayı başardı. Bu önemli düşüşün ardından, toplam brüt emisyon miktarı 2,145 milyar ton CO₂ eşdeğerine geriledi; oysa bir önceki yıl bu rakam 2,576 milyar ton CO₂ eşdeğerine ulaşmıştı. Bu keskin gerileme, özellikle Amazon ve Cerrado gibi hayati ekosistemlerdeki ormansızlaşma hızını dizginlemeye yönelik kararlı ve hedef odaklı tedbirlerin doğrudan bir sonucudur. Ormanların korunmasına yönelik sıkılaştırılan politikalar ve uygulamalar, bu tarihi başarının temelini oluşturmaktadır.

Bu veriler, “İklim Gözlemevi” tarafından SEEG sisteminin (on üçüncü baskı) hesaplamalarına dayanarak kamuoyuna duyuruldu. Ormanların doğal emme kapasitesi hesaba katıldığında, Brezilya'nın net emisyon azaltımı etkileyici bir şekilde %22'ye ulaşmıştır. Ülkenin emisyon profilinde geleneksel olarak en büyük kirlilik kaynağı olan arazi kullanımı sektörü, 2024 yılındaki toplam brüt emisyonların %42'sini oluşturmaya devam etti. Ancak dikkat çekici olan, bu arazi kullanımı kaynaklı emisyonların %98'inin doğrudan ormanların kesilmesinden kaynaklandığının belirlenmesidir. Bu yüksek oran, ormansızlaşma ile mücadeledeki başarının, genel emisyon düşüşündeki kritik rolünü teyit etmektedir. Bu istatistikler, Brezilya'nın çevresel yönetim stratejilerinde köklü bir paradigma değişimine girdiğine dair güçlü sinyaller vermektedir.

Çevresel başarılarla eş zamanlı olarak, Brezilya Ulusal Kongresi Kasım 2024'te, ülkenin iklim hedeflerine ulaşmasında kilit rol oynayacak önemli bir yasal düzenlemeyi onayladı. Onaylanan bu düzenleme, Brezilya Sera Gazı Emisyon Ticaret Sistemi'ni (SBCE) kurmaktadır. Bu sistem, karbonsuzlaştırma sürecini hızlandırmak için tasarlanmış bir piyasa aracı olarak işlev görecek ve yıllık emisyon miktarı 25.000 ton CO₂ eşdeğerini aşan işletmeleri, belirlenen lisans ticaretine katılmaya zorunlu kılacaktır. Küresel ölçekte Emisyon Ticaret Sistemleri (ETS), halihazırda dünya GSYİH'sının yaklaşık %55'ini kapsayan yargı bölgelerinde başarıyla uygulanmaktadır. Bu tür mekanizmaların öncüsü olarak kabul edilen Avrupa Birliği (AB), ilk büyük ETS uygulamasını daha 2005 yılında devreye sokmuştu. SBCE'nin yürürlüğe girmesi, Brezilya ekonomisinin büyük kirleticilerini doğrudan iklim sorumluluğu altına sokarak piyasa temelli çözümlere yöneldiğini göstermektedir.

Brezilya'nın hem emisyonları azaltma konusundaki somut adımları hem de SBCE gibi ileriye dönük politika araçlarını hayata geçirmesi, 10-21 Kasım 2025 tarihleri arasında Belém'de düzenlenecek olan Otuzuncu BM İklim Değişikliği Konferansı'na (COP30) hazırlık sürecinde ülkeye uluslararası alanda önemli bir diplomatik ağırlık kazandırmaktadır. COP30 Başkanı André Correa do Lago, yaklaşan zirvenin ajandasını belirlerken, konferansın özellikle iklim finansmanı ve adaptasyon konularında gelişmekte olan ülkelerin sesini yükseltmek için kilit bir platform olacağını sürekli olarak vurgulamaktadır. Brezilya'nın bu kritik zirvedeki konumu, sadece son dönemde elde edilen rekor emisyon azaltımıyla değil, aynı zamanda uluslararası ticaret standartlarını uyumlaştırmayı ve küresel karbon piyasalarını entegre etmeyi amaçlayan iddialı girişimleriyle de desteklenecektir. Bu çabalar, Brezilya'yı küresel iklim diplomasisinde hem çevresel başarıları hem de yenilikçi piyasa çözümleri sunan bir lider olarak konumlandırmaktadır.