Uganda, Amerika Birleşik Devletleri'nden sınır dışı edilen ve üçüncü ülkelerden gelen göçmenleri geçici olarak barındırmak üzere bir anlaşma imzaladığını doğruladı. Bu gelişme, ABD'nin göçmenlik politikaları ve Uganda'nın mevcut mülteci kapasitesi hakkında önemli soruları gündeme getiriyor.
Anlaşma, ABD'de iltica hakkı kazanamayan ve kendi ülkelerine dönmek istemeyen göçmenleri kapsıyor. Uganda, anlaşma kapsamında suç kaydı olan kişileri ve refakatsiz çocukları kabul etmeyeceğini belirtirken, önceliğin Afrika kökenli göçmenlere verileceğini ifade etti. Bu durum, Uganda'nın halihazırda yaklaşık 1.93 milyon mülteciye ev sahipliği yaptığı düşünüldüğünde, ülkenin kaynakları üzerindeki potansiyel baskıyı artırabileceği endişelerine yol açıyor. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Uganda'daki mülteciler için acil fonların Eylül 2025'te tükenmek üzere olduğunu ve bunun yardım programlarını ciddi şekilde etkileyebileceğini bildirmiştir. Bu durum, Uganda'nın mevcut mülteci nüfusuna yönelik hizmetlerin sürdürülebilirliği konusunda endişeleri derinleştirmektedir.
Uganda'nın bu anlaşmayı kabul etmesi, ABD Başkanı Trump yönetiminin göçmenlik politikalarının bir parçası olarak görülüyor. Bu tür üçüncü ülke anlaşmaları, uluslararası mülteci sistemini zayıflatabileceği gerekçesiyle insan hakları kuruluşları tarafından eleştirilmektedir. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Uganda'nın insan hakları ihlalleri, özellikle de LGBTİQ+ bireylere yönelik kısıtlayıcı yasaları ve siyasi baskı konusundaki raporları da bu anlaşmanın etik boyutunu tartışmaya açmaktadır. Uganda'da 2023 yılında yürürlüğe giren ve "ağırlaştırılmış homoseksüellik" için ölüm cezasını öngören Anti-Homoseksüellik Yasası, ülkenin insan hakları sicili hakkında ciddi endişeler yaratmaktadır.
Bu anlaşma, küresel göç ve iltica konusundaki mevcut zorlukları vurgularken, Uganda'nın zaten sınırlı olan kaynakları üzerindeki potansiyel yükü ve ülkenin insan hakları sicili göz önüne alındığında, uluslararası toplumun bu gelişmeleri yakından takip etmesi beklenmektedir. Uganda'nın bu geçici barındırma düzenlemesiyle ilgili detaylı işleyiş mekanizmaları henüz netleşmiş değildir. Ülke, daha önce de ABD'nin benzer taleplerine olumlu yanıt vermiş, ancak altyapı yetersizliği gibi nedenlerle bu tür anlaşmaları reddettiğini belirtmişti. Ancak son gelişmeler, Uganda'nın bu konudaki tutumunda bir değişiklik olduğunu göstermektedir.