Suriye'de Geçici Halk Meclisi Seçimleri Tamamlandı: Geçiş Süreci ve Zorluklar

Düzenleyen: Татьяна Гуринович

Suriye, Eylül 2025'te, ülkenin siyasi geçiş sürecinde önemli bir kilometre taşı olan 210 sandalyeli Geçici Halk Meclisi için seçimler düzenledi. Bu seçimler, on yılı aşkın süren iç savaşın ve Bashar al-Assad'ın Aralık 2024'teki düşüşünün ardından ülkenin yeniden yapılanma çabalarının bir parçası olarak görülüyor. Yeni meclis, yeni bir seçim yasası ve anayasanın onaylanmasından sorumlu olacak ve 30 aylık bir yetki süresine sahip olacak. Seçim süreci, eyalet seçim kurullarını ve cumhurbaşkanlığı atamalarını içeren karmaşık bir yapıya sahipti. Sandalyelerin üçte ikisi (140) nüfusa göre dağıtılan eyalet seçim kurulları aracılığıyla doldurulurken, kalan üçte biri (70) ise Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed al-Sharaa tarafından doğrudan atandı. Yaklaşık 7.000 seçim kurulu üyesi, 60 seçim bölgesinde 140 sandalyeyi belirlemek için oy kullandı.

Ancak, yerel yönetimler ile Şam arasındaki gerilimler nedeniyle Süveyda eyaletinde ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) kontrolündeki bölgelerde, Rakka ve Haseke eyaletleri de dahil olmak üzere, seçimler ertelendi. İçişleri Bakanlığı, ülke genelinde 50 seçim bölümünün korunduğunu ve seçimlerin herhangi bir güvenlik olayı yaşanmadan, istihbarat teşkilatlarının veya rejim yetkililerinin aday seçimlerine müdahalesi olmadan özgürce gerçekleştiğini belirtti. Bu seçimler, Suriye'nin siyasi geleceği açısından kritik öneme sahip olsa da, bazı eleştirileri de beraberinde getiriyor. Eleştirmenler, seçim kurulu sisteminin, adayların belirlenmesinde siyasi bağlantıların ve mevcut gücün etkili olabileceğini, dolayısıyla tam bir demokrasiyi sağlamada yetersiz kalabileceğini savunuyor. Öte yandan, savunucuları bu seçimi ilerleme işareti olarak görüyor.

Geçici Cumhurbaşkanı Ahmed al-Sharaa, yeniden yapılanma ve refah için yeni yasaların onaylanması gerektiğini vurgulayarak tüm Suriyelilerin kolektif katkısını istedi. Türkiye, Esad'ın devrilmesini "umut" olarak nitelendirse de, terör örgütlerinin durumu istismar etmemesi konusunda uyarıda bulundu. Suriye'nin geçiş süreci, uluslararası aktörlerin de yakından takip ettiği karmaşık bir tablo çiziyor. Türkiye, Suriye muhalefetini uzun süredir desteklemesi ve yeni yönetimin dış destekçilerinden biri olması nedeniyle önemli bir rol oynuyor. SDG gibi bölgesel güçlerin de siyasi sürece entegrasyonu, ülkenin gelecekteki istikrarı ve birliği açısından önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Suriye Demokratik Güçleri (SDG), geçici hükümetin kurulmasının bir parçası olarak Mart 2025'te yeni Suriye ordusuna entegrasyon anlaşması imzaladı. Bu anlaşma, askeri ve idari kurumları tek bir devlet yapısı altında birleştirme girişimidir.

Birleşmiş Milletler'in Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, SDG'nin ülkenin siyasi geleceğini şekillendirmedeki kritik rolünü vurgulayarak, SDG ile Suriye hükümeti arasındaki anlaşmanın sürdürülebilir bir geçiş için temel taşı olduğunu belirtmiştir. Bu anlaşma, SDG'nin ulusal kurumlara entegrasyonunu ve tüm etnik ve dini gruplar için anayasal güvenceler oluşturmayı hedefliyor. Ancak, ABD ve Fransa gibi aktörlerin de dahil olduğu görüşmelerde, Şam ile SDG liderliği arasındaki temel anlaşmazlıkların çözülememesi, sürecin hassasiyetini ortaya koyuyor. Suriye'nin yeniden inşası, sadece siyasi kurumların kurulmasıyla değil, aynı zamanda toplumsal barışın ve kapsayıcılığın sağlanmasıyla mümkün olacaktır. Ülkenin karşı karşıya olduğu ekonomik zorluklar ve uluslararası yaptırımlar da bu süreci daha da karmaşık hale getirmektedir. Türkiye'nin ekonomik etkisi ve Katar ile olan ittifakı, Suriye'deki yeniden yapılanma çabalarında önemli bir rol oynamaktadır. Bu süreç, Suriye'nin gelecekteki siyasi ve ekonomik yönünü belirleyecek pek çok bilinmeyeni barındırmaktadır.

Kaynaklar

  • Deutsche Welle

  • Síria: após queda de Assad e 14 anos de guerra, governo forma Parlamento provisório sem voto direto

  • Síria empossa novo governo de transição na véspera do Eid-al-Fitr

  • Reação do mundo ao fim do regime de Assad na Síria

  • Sociedade civil síria se mobiliza para evitar volta do autoritarismo

  • Síria após a queda de Assad: os temores de que o país possa cair no caos

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.