Çekya Seçim Sonuçları: ANO Partisi Zaferi Ukrayna Desteği Konusunda Belirsizlik Yaratıyor

Düzenleyen: Татьяна Гуринович

Çek Cumhuriyeti'nde 20-21 Ekim 2025 tarihlerinde yapılan parlamento seçimlerinde, milyarder eski başbakan Andrej Babiš liderliğindeki sağ popülist ANO partisi oyların %35,5'ini alarak zaferle çıktı. Başbakan Petr Fiala liderliğindeki merkez sağ koalisyon Spolu (Birlikte) %22,4 oy oranıyla ikinci sırada yer alırken, aşırı sağcı Özgürlük ve Doğrudan Demokrasi (SPD) partisi yaklaşık %12 oy topladı. ANO partisinin, muhtemelen SPD ile bir koalisyon hükümeti kurması bekleniyor.

Bu seçim sonuçları, Çek Cumhuriyeti'nin Ukrayna'ya yönelik desteği, özellikle de askeri yardım konusunda potansiyel bir politika değişikliği sinyali veriyor. Andrej Babiš, mevcut hükümetin Ukrayna'ya yönelik silah sevkiyatını eleştirerek, bu girişimi durdurma sözü verdi. Analistler, bu tür köklü politika değişikliklerinin parlamentoda önemli bir destek gerektireceğini ve Batı yanlısı gruplardan direnişle karşılaşabileceğini belirtiyor.

Başbakan Petr Fiala'nın yönetimi, Rusya'nın Şubat 2022'deki tam ölçekli işgalinden bu yana Ukrayna'ya kapsamlı insani ve askeri yardım sağladı. Fiala hükümeti, Ukrayna'ya top mühimmatı tedarik eden bir girişim başlattı . Ancak Babiš, bu girişimi "çürük, aşırı pahalı" ve "şeffaf olmayan" olarak nitelendirerek eleştirdi ve fonların yurt içi sorunlara harcanması gerektiğini savundu. Babiš'in bu yaklaşımı, Ukrayna'nın mühimmat tedarikini koordine eden bu girişimin geleceği hakkında endişelere yol açıyor.

Rusya'nın işgalinin ilk yılında Çek Cumhuriyeti, Ukrayna'ya 89 tank, 226 savaş ve zırhlı araç ve 38 obüs teslim etti. Doğrudan Ukrayna'ya sağlanan yardımın toplam piyasa değeri yaklaşık 10 milyar Çek korunası iken, 30 milyar Çek korunası değerinde askeri teçhizat ve mühimmat ihracat lisansları verildi. Vatandaşlar ayrıca RM-70 Vampire roketatarları ve Viktor sistemleri gibi silahların satın alınması için kitlesel fonlama yoluyla 1,5 milyar Çek korunası topladı. Çek silahlı kuvvetleri, devlet finansmanı, halk kampanyası ve ticari tedariklerden sağlanan toplam yardımın değeri 40 milyar Çek korunasıdır.

Seçim kampanyası sırasında, SPD partisinin Rusya yanlısı propaganda yaydığı iddiaları da gündeme geldi. Çek analistler, TikTok gibi platformlarda Rus propagandası yayan ve radikal partileri destekleyen yüzlerce anonim hesabın tespit edildiğini bildirdi. Bu hesapların, seçmenleri Avrupa Birliği ve NATO karşıtı partilere yönlendirmeyi amaçladığı düşünülüyor. Bu durum, Çek Cumhuriyeti'nin dış politika yönelimi ve bölgesel güvenlik üzerindeki olası etkileri hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Andrej Babiš'in geçmişte başbakanlık yaptığı 2017-2021 yılları arasında da AB politikalarına yönelik eleştirileri olmuştu. Kendisini "Çek Trump'ı" olarak tanımlayan Babiš, Avrupa Birliği'nin yeşil anlaşmalarına ve göç politikalarına da karşı çıkıyor. Ancak Babiš, ülkesinin AB veya NATO'dan çıkması yönünde herhangi bir adım atmayacağını da belirtiyor. Bu durum, Çek Cumhuriyeti'nin uluslararası konumunu ve Ukrayna'ya yönelik desteğinin devamlılığını belirleyecek önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Önümüzdeki dönemde, Çek Cumhuriyeti'nin Ukrayna'ya olan desteğini sürdürüp sürdürmeyeceği veya daha izolasyonist bir konuma mı yöneleceği netleşecektir.

Kaynaklar

  • Deutsche Welle

  • Fakti.bg

  • Kyiv Independent

  • Sky News

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.