Kyoto Üniversitesi'nden bilim insanları, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) altı ay boyunca dondurularak saklanan fare sperm kök hücrelerini kullanarak sağlıklı yavrular elde etti. Bu çığır açan çalışma, uzun süreli uzay yolculuklarında üreme hücrelerinin canlılığının korunması ve gelecekteki insanlı görevler için büyük umut vaat ediyor.
Çalışmada, farelerden alınan sperm kök hücreleri dondurulduktan sonra ISS'ye gönderildi ve burada altı ay boyunca derin dondurucuda saklandı. Dünya'ya döndürülen hücreler çözüldükten ve laboratuvar ortamında çoğaltıldıktan sonra fare testislerine nakledildi. Bu işlemin ardından, doğal yollarla çiftleşen fareler sağlıklı yavrular dünyaya getirdi. Yeni doğan farelerin genetik yapılarının normal olduğu ve genel sağlık durumlarının iyi olduğu gözlemlendi.
Bilim insanları, uzay radyasyonunun dondurma işleminden daha fazla olumsuz etki yaratmasını beklerken, sonuçlar tam tersini gösterdi. Hücrelerdeki minimal farklılıklar, dondurma işleminin kendisinin uzay ortamının etkilerinden daha belirgin olabileceğini düşündürdü. Bu durum, dondurma sürecinde kullanılan hidrojen peroksit gibi kimyasalların hücreler üzerindeki etkisinin, uzay radyasyonunun etkisinden daha fazla olabileceğine işaret ediyor.
Bu araştırmanın temel amacı, uzay koşullarının üreme hücreleri üzerindeki etkisini anlamaktı. Özellikle sperm hücrelerinin öncülü olan spermatogonyal kök hücrelerinin sağlığı, bir sonraki nesli doğrudan etkilediği için büyük önem taşıyor. Daha önceki çalışmalar, uzay ortamına maruz kalan embriyonik kök hücrelerinde bazı anormallikler gözlemlemişti, ancak bu anormalliklerin kesin nedenleri tam olarak bilinmiyordu. Kyoto Üniversitesi ekibinin bu çalışması, bu bilgi boşluğunu doldurmaya yönelik önemli bir adım olarak görülüyor.
Kyoto Üniversitesi'nden Mito Kanatsu-Shinohara, "Spermatogonyal kök hücrelerinin ne kadar süreyle ISS'de saklanabileceğini incelemek, gelecekteki insanlı uzay uçuşları için depolama sınırlarını daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır" açıklamasında bulundu. Bu sonuçlar, gelecekteki uzun süreli uzay görevleri için astronotların üreme sağlığını koruma stratejileri geliştirme potansiyeli taşıyor.
Bu umut verici bulgulara rağmen, araştırmacılar uzun vadeli değerlendirmelerin gerekliliğini vurguluyor. İlk nesil yavruların yaşam döngüsü boyunca sağlık etkileri ve sonraki nesiller üzerindeki potansiyel etkileri daha detaylı incelenecek. Ayrıca, ISS'de deneyler için ek dondurulmuş üreme hücrelerinin bulunduğu ve araştırmaların devam edeceği belirtildi. Bu çalışma, uzay tabanlı biyolojik araştırmalardaki diğer güncel gelişmelerle de uyumlu olup, biyolojik örneklerin uzayda korunması konusundaki anlayışımızı derinleştirmektedir. Örneğin, 2024 yılında yapılan bir başka çalışmada, ISS'de canlı çevre kan hücrelerinin dondurularak saklanması başarıyla gerçekleştirilmiştir.