ESA ve NASA'dan Yıldızlararası Kuyrukluyıldız 3I/ATLAS Üzerine Ortak Çalışma: Kozmik Kökenlere Bir Bakış

Düzenleyen: Tetiana Martynovska 17

Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve NASA, güneş sistemimizden geçen üçüncü yıldızlararası nesne olan 3I/ATLAS kuyrukluyıldızını incelemek üzere güçlerini birleştirdi. 1 Temmuz 2025'te Şili'deki ATLAS teleskobu tarafından keşfedilen bu gök cismi, 'Oumuamua ve Borisov'dan sonra güneş sistemimizde tespit edilen üçüncü yıldızlararası nesne olma özelliğini taşıyor.

3I/ATLAS, Güneş'e göre yaklaşık 60 km/s hızla hareket ediyor. Kuyrukluyıldızın Güneş'e en yakın geçişinin 30 Ekim 2025'te Mars'ın yörüngesinin içine doğru olması bekleniyor. Tahmini olarak 20 kilometreye kadar genişliğe sahip olan kuyrukluyıldızın Dünya'ya herhangi bir tehdit oluşturmadığı ve en az 240 milyon kilometre mesafede kalacağı belirtiliyor.

ESA'nın Gezegen Savunma Ofisi, 3I/ATLAS'ı Hawaii, Şili ve Avustralya'daki teleskoplar aracılığıyla aktif olarak izliyor. NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, 21 Temmuz 2025'te kuyrukluyıldızın buzlu çekirdeği etrafındaki gözyaşı damlası şeklinde bir toz koması ortaya koyan detaylı görüntülerini yakaladı. James Webb Uzay Teleskobu ise 6 Ağustos 2025'te yaptığı gözlemlerle kuyrukluyıldızın bileşimi ve aktivitesi hakkında önemli veriler sağladı.

James Webb Uzay Teleskobu'nun ilk gözlemleri, 3I/ATLAS'ın karbondioksit (CO2) açısından olağanüstü zengin olduğunu ve su (H2O) ile olan oranının şimdiye kadar kaydedilen en yüksek değerlerden biri olduğunu gösteriyor. Bu sıra dışı kimya, kuyrukluyıldızın güneş dışı kökenlerine ışık tutabilir. Bilim insanları, bu yüksek CO2 oranının, kuyrukluyıldızın ana yıldız sistemindeki radyasyona maruz kalması veya CO2'nin donduğu bölgeye yakın bir yerde oluşmasıyla ilişkili olabileceğini düşünüyor.

Neil Gehrels-Swift Gözlemevi'nden yapılan gözlemler, 3I/ATLAS'ta su aktivitesinin tespit edildiğini gösteriyor. Elde edilen veriler, kuyrukluyıldızın yüzeyinde en az 19 km²'lik aktif bir alana işaret ediyor. Bu durum, kuyrukluyıldızın yüzeyinin önemli bir kısmının aktif olduğunu ve su buharı saldığını gösteriyor. Olağandışı bir şekilde, hidroksil (OH) emisyonunun siyanogen (CN) tespitinden önce görülmesi, tipik kuyrukluyıldızlardan farklı bir tahliye mekanizmasına veya uçucu madde içeriğine işaret edebilir.

Bilim insanları, 3I/ATLAS'ın yaklaşık 7 milyar yıl veya daha eski olabileceğini tahmin ediyor. Bu yaş, kuyrukluyıldızın Güneş sistemimizden çok daha eski bir yıldız sisteminde oluştuğunu ve galaksimizin erken dönemlerine ait olabileceğini gösteriyor. Bu keşifler, yıldızlararası nesnelerin oluşumu ve evrimi hakkında daha derinlemesine bilgi edinmemizi sağlayarak, evrenin gizemlerini çözme yolunda önemli bir adım teşkil ediyor. ESA ve NASA liderliğindeki bu devam eden araştırmalar, 3I/ATLAS'ın bileşimi, aktivitesi ve yörünge özellikleri hakkında daha fazla bilgi edinerek, yıldızlararası nesnelerin gezegen sistemlerinin oluşumundaki potansiyel rolünü anlamamıza yardımcı olmayı amaçlıyor.

Kaynaklar

  • Space.com

  • ESA tracks rare interstellar comet

  • NASA’s Webb Space Telescope Observes Interstellar Comet

  • As NASA Missions Study Interstellar Comet, Hubble Makes Size Estimate

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.