Avusturya'nın Innsbruck Üniversitesi'nde Ben Lanyon liderliğindeki bir araştırma ekibi, kuantum ağlarının geliştirilmesinde önemli bir kilometre taşına ulaştı. Ekip, on ayrı kübitin fotonlarla başarıyla dolanık hale getirildiğini duyurdu. Bu gelişme, kuantum işlemcilerini birbirine bağlamak için ölçeklenebilir bir yaklaşım sunarak kuantum teknolojilerinin geleceği için büyük bir adım olarak değerlendiriliyor.
Physical Review Letters dergisinde 21 Ağustos 2025 tarihinde yayımlanan araştırmaya göre, ekip, prototip bir kuantum bilgisayar içinde on kalsiyum iyonundan oluşan bir zincir kullandı. Lazer darbeleriyle tetiklenen optik kaviteye yönlendirilen her bir iyon, hassas elektrik alan kontrolü sayesinde tek bir foton yaydı. Bu süreç, fotonun polarizasyonunu ilgili iyonun kuantum durumuyla dolanık hale getirerek, her biri farklı bir iyon-kübit ile bağlantılı bir foton akışı oluşturdu. Bu yenilikçi yöntemin %92'lik ortalama iyon-foton dolanıklık doğruluğu, tekniğin güvenilirliğini ve kararlılığını vurguluyor.
Bu çalışmanın en dikkat çekici avantajlarından biri ölçeklenebilirliği. Lanyon'un ekibi, bu yöntemin yüzlerce iyon içeren daha büyük küme kayıtlarına genişletilebileceğini belirtiyor. Bu özellik, farklı konumlardaki kuantum işlemcilerini birbirine bağlamak için kritik öneme sahip. Kuantum ağlarının potansiyel uygulamaları arasında, son derece hassas olmalarıyla bilinen optik atomik saatlerin performansını artırmak da bulunuyor. Bu saatlerin kuantum ağları aracılığıyla birbirine bağlanması, eşi benzeri görülmemiş bir doğrulukla küresel bir zaman tutma sistemi oluşturulmasını sağlayabilir.
Bu tür sistemler, GPS navigasyonu ve telekomünikasyon gibi alanlarda senkronizasyonu iyileştirebilir. Hatta evrenin yaşı boyunca bir saniyeden daha az sapma gösterecek hassasiyette saatler geliştirilebilir. Bu çığır açan araştırma, Avusturya Bilim Fonu (FWF) ve Avrupa Birliği gibi kuruluşların mali desteğiyle gerçekleştirildi. Çalışma, kuantum ağlarının geliştirilmesinde önemli bir ilerleme kaydetmekle kalmayıp, aynı zamanda geleceğin kuantum teknolojileri için de temel bir yapı taşı niteliği taşıyor. Araştırmacılar, bu teknolojinin kuantum güvenli iletişim, dağıtılmış kuantum hesaplama ve büyük ölçekli dağıtılmış kuantum algılama gibi pratik uygulamalara giden yolu açtığını belirtiyorlar.