Güneş Aktivitesi Beklenmedik Şekilde Artıyor: Bilim İnsanları Şaşkın

Düzenleyen: Uliana S.

NASA bilim insanları tarafından yapılan yeni bir çalışma, Güneş'in aktivitesinde beklenmedik bir yükseliş olduğunu ortaya koydu. Eylül 2025'te The Astrophysical Journal Letters'da yayımlanan araştırma, Güneş'in uzun süredir devam eden düşük aktivite beklentilerini tersine çevirerek adeta "yavaşça uyanmaya" başladığını gösteriyor. Bu bulgu, 1980'lerden bu yana gözlemlenen ve 2008'de en zayıf seviyesine ulaşan düşüş trendini tersine çeviriyor.

Çalışmanın baş yazarı, NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'nda uzay plazması fizikçisi Jamie Jasinski, bu trendin tersine dönmesinin kendileri için bir sürpriz olduğunu belirtti. Jasinski'ye göre, tüm işaretler Güneş'in uzun süreli bir düşük aktivite dönemine gireceğine işaret ediyordu. Ancak 2008'den bu yana araştırmacılar, Güneş'in davranışlarında kademeli bir artış gözlemlediler. Bu artış, Güneş fırtınaları, patlamalar ve koronal kütle atımları gibi uzay hava olaylarında bir yükselişe neden olabilir.

NASA, bu değişikliklerin uzay aracı operasyonlarını ve astronotların güvenliğini doğrudan etkileyebileceği konusunda uyarıyor. Uzay havası, Dünya'daki insan faaliyetlerini de etkileyebilir; güç şebekeleri, GPS sistemleri ve radyo iletişimi gibi kritik altyapıları etkileyebilecek potansiyele sahiptir. Güneş aktivitesi tipik olarak 11 yıllık bir döngüyü takip eder. Dünya şu anda Aralık 2019'da başlayan 25. Güneş Döngüsü'nde bulunuyor. Bir önceki döngü olan 24. Döngü, bir yüzyılın en zayıf döngüsü olarak kayıtlara geçmişti. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi (NOAA) ise 26. Güneş Döngüsü'nün Ocak 2029 ile Aralık 2032 arasında başlamasını bekliyor.

Bu beklenmedik artış, Güneş'in davranışlarının dinamik doğasını ve uzay ile Dünya tabanlı teknolojiler üzerindeki potansiyel etkilerini vurguluyor. Bilim insanları, Güneş'in aktivitesinin 2008'den bu yana arttığını ve bunun, Güneş Döngüsü 25'in beklentilerden daha güçlü olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Örneğin, Güneş Döngüsü 25, aynı döngüdeki önceki döngüye kıyasla günlük ortalama leke sayısında önemli ölçüde daha yüksek bir oran sergiliyor. Bu durum, Güneş'in uzun vadeli davranışlarının tahmin edilmesinin ne kadar karmaşık olduğunu bir kez daha gösteriyor.

Tarihsel olarak, 1645-1715 arasındaki Maunder Minimum ve 1790-1830 arasındaki Dalton Minimum gibi dönemlerde Güneş aktivitesinde uzun süreli düşüşler yaşanmıştır. 1980'lerden 2008'e kadar gözlemlenen zayıflama eğilimi de bilim insanlarını yeni bir uzun süreli minimumun başlangıcı konusunda endişelendirmişti. Ancak son analizler, Güneş'in 2008'den sonra rotasını değiştirerek uzamış bir sessizlik yerine yeniden güçlenme fazına girdiğini gösteriyor. Bu beklenmedik değişim, Güneş rüzgarı hızı ve manyetik alan gücü gibi parametrelerde gözlemlenen sürekli artışlarla destekleniyor.

Gelecekteki uzay hava olaylarını daha iyi anlamak ve tahmin etmek için NASA'nın IMAP ve NOAA'nın SWFO-L1 gibi yeni görevleri de bu alandaki araştırmaları derinleştirecek. Bu gelişmeler, Güneş'in öngörülemeyen doğasını ve teknolojimiz üzerindeki derin etkilerini hatırlatırken, bilim dünyasının bu dinamik yıldızın sırlarını çözme çabalarının ne kadar hayati olduğunu da ortaya koyuyor.

Kaynaklar

  • news.cgtn.com

  • Solar Cycle Progression Updated Prediction (Experimental) | NOAA / NWS Space Weather Prediction Center

  • It's official: Solar Cycle 25 began December 2019 and will peak in 2025 | NOAA Climate.gov

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.

Güneş Aktivitesi Beklenmedik Şekilde Artıy... | Gaya One