Ekim 2025'in başlarında, mevcut güneş döngüsünün en uzun süreli manyetik fırtınalarından biri sona erdi. Yaklaşık dört gün süren bu olay, bilim dünyası tarafından yakından takip edildi.
Rus Bilimler Akademisi Uzay Araştırmaları Enstitüsü (IKI) Güneş Aktivitesi Laboratuvarı başkanı Sergey Bogachev, gezegenin ana göstergesi olan Kp indeksinin yeşil bölgeye düştüğünü bildirdi. Bu indeks, manyetik fırtınaların başlangıcını ve bitişini belirlemede kritik bir rol oynar. Kp indeksinin yaklaşık 17 saat boyunca bu istikrarlı seviyede kalması, fırtınanın etkisinin azaldığını gösteriyor. Sadece önceki günün sonlarında kısa süreli bir dalgalanma yaşandı, ancak genel olarak denge durumu korundu.
Bu önemli manyetik fırtına, 25. güneş döngüsü boyunca kaydedilen en uzun süreli olaylardan biri olarak kayıtlara geçti. Fırtına, 29 Eylül akşamı güneş aktivitesindeki belirgin artışın ardından Dünya'nın manyetik alanını etkilemeye başlamıştı. 30 Eylül sabahına gelindiğinde ise olay, G3 seviyesinin üzerine çıkarak zirve değerlerine ulaştı. Toplamda, Dünya'nın manyetik alanı yaklaşık dört gün boyunca dengesiz bir durumda kaldı. Bu tür olaylar, güneş rüzgarının Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşimi sonucu meydana gelir ve Kp indeksi gibi ölçütlerle takip edilir. Kp indeksi, 0'dan 9'a kadar bir ölçekte manyetik aktivitenin şiddetini gösterir ve 5 ve üzeri değerler jeomanyetik fırtına olarak kabul edilir.
Şu anda güneş aktivitesinde bir azalma gözlemleniyor. Bu durum, Dünya'nın manyetik alanının sistematik olarak dengesiz bir duruma dönme olasılığını büyük ölçüde ortadan kaldırıyor. Ancak, önümüzdeki 2-3 gün içinde bireysel olarak güçlü parlamalar ve jeomanyetik fırtınalar yaşanma ihtimali düşük de olsa devam ediyor.
Manyetik fırtınalar, teknoloji ve yaşam üzerinde çeşitli etkilere sahip olabilir. Uydu sistemlerinin, navigasyonun ve radyo iletişiminin işleyişinde aksamalara neden olabilirler. Ayrıca, hava durumuna duyarlı kişilerin sağlık durumlarını etkileyebileceği de belirtilmektedir. Bilimsel çalışmalar, artan güneş aktivitesi dönemleri ile hayvan davranışlarındaki değişiklikler arasında olası bir korelasyona işaret etmektedir, ancak bu veriler daha fazla doğrulama gerektirmektedir. Bilim insanları, uzay havasının insan sağlığı, özellikle de kardiyovasküler sistem üzerindeki etkilerini araştırmaya devam etmektedir. Uzmanlar, jeomanyetik aktivite tahminlerini takip etmeyi ve artan güneş aktivitesi dönemlerinde önleyici tedbirler almayı önermektedir. Özellikle hassas teknolojik altyapılar, örneğin elektrik şebekeleri ve uydu operasyonları, bu tür jeomanyetik olaylardan etkilenebilir. Araştırmalar, güçlü jeomanyetik fırtınaların enerji sistemlerinin çalışmasını etkileyerek voltaj dalgalanmalarına ve transformatör hasarına neden olabileceğini göstermektedir. Bu nedenle, uzay hava durumu tahminlerini izlemek, olası aksaklıkları en aza indirmek ve hazırlıklı olmak açısından büyük önem taşımaktadır.