Suudi Arabistan'ın geniş Nefud Çölü'nde yapılan arkeolojik kazılarda, 62 panel üzerine işlenmiş 176 adet kaya oyması gün yüzüne çıkarıldı. Bu keşif, bölgenin binlerce yıllık bir medeniyete ev sahipliği yaptığını ve sadece kumullardan ibaret olmadığını ortaya koyuyor. Arkeologlar, bu eşsiz keşfi Ekim 2025'te duyurdu.
Bu keşif, Suudi Arabistan Arkeoloji ve Miras Komisyonu tarafından finanse edilen büyük bir arkeolojik proje olan Green Arabia kapsamında yapıldı. Araştırmaya Almanya'daki Max Planck Jeoantropoloji Enstitüsü'nden Maria Guagnin, Suudi Arabistan Arkeoloji ve Miras Komisyonu temsilcisi Faysal Al-Jibrin ve Londra Üniversitesi Koleji'nden Keri Shipton liderlik etti.
Gerçek boyutlarda tasvir edilen dağ keçileri, ceylanlar ve deve kuşları gibi yaban hayatı figürleri, bazıları üç metreye varan uzunluklarıyla ve iki metre yüksekliğe kadar dikkat çekiyor. Bu gravürlerin yaklaşık 12.800 ila 11.400 yıl öncesine, yani aşırı kuraklığın ardından mevsimsel su kaynaklarının yeniden belirdiği bir döneme ait olduğu tahmin ediliyor. Bu durum, oymaların sadece sanatsal bir ifade biçimi olmadığını, aynı zamanda su kaynaklarını ve göç yollarını işaret eden sembolik birer rehber olarak kullanıldığını düşündürüyor.
Araştırmacılar, bu 'taş galerilerinin' su kaynaklarının yerini gösterdiğini, göç yollarını işaretlediğini ve hatta kabilelerin toprak haklarını ve ortak hafızasını simgelediğini öne sürüyor. Bu bulgular, Nefud Çölü'nde yaşamış antik toplulukların kültürleri ve yaşam biçimleri hakkında paha biçilmez bilgiler sunarken, aynı zamanda zorlu iklim koşullarına uyum sağlama yeteneklerini de vurguluyor.
Daha önce Ekim 2023'te yine Nefud Çölü'nde bulunan ve yaklaşık 12.000-11.000 yıl öncesine tarihlenen devasa kaya oymalarıyla da paralellik gösteren bu keşifler, insanların sandığından 2000 yıl çok daha erken dönemlerde ve zorlu koşullarda hayatta kalabildiğini gösteriyor.
Bu antik sanat eserleri, geçmişin sadece bir yansıması değil, aynı zamanda insanlığın doğayla kurduğu derin bağın ve hayatta kalma mücadelesinin evrensel birer anlatısı olarak karşımıza çıkıyor. Bu keşifler, Suudi Arabistan'ın sadece petrol zengini bir ülke olmadığını, aynı zamanda binlerce yıllık zengin bir kültürel mirasa ev sahipliği yaptığını da ortaya koyuyor.