James Webb Uzay Teleskobu (JWST), Satürn'ün atmosferinde daha önce eşi benzeri görülmemiş karmaşık ve gizemli yapılar keşfetti. Bu bulgular, gezegenin atmosfer dinamikleri hakkında yeni bilgiler sunuyor.
JWST'nin Yakın Kızılötesi Kamerası (NIRSpec) tarafından 29 Kasım 2024'te gerçekleştirilen 10 saatlik gözlem sırasında, Satürn'ün iyonosferinde parlak kutup ışığı (aurora) halelerinin içinde yer alan, karanlık, boncuk benzeri bir dizi yapı tespit edildi. Bu özellikler saatlerce sabit kalırken, daha uzun sürelerde yavaşça sürüklendiği gözlemlendi. Yaklaşık 500 kilometre daha aşağıda, stratosferde, JWST Satürn'ün kuzey kutbundan ekvatora doğru uzanan asimetrik, yıldız şeklinde bir özellik gözlemledi. İlginç bir şekilde, altı koldan yalnızca dördü görülebiliyordu, bu da dengesiz bir desen oluşturuyordu.
Northumbria Üniversitesi'nden Profesör Tom Stallard'ın liderliğindeki çalışma, bu bulgular karşısında şaşkınlığını dile getirerek, büyük irtifa farklarına rağmen birbirine bağlı olabilecek ince taneli boncuk ve yıldız desenleri gözlemlediklerini belirtti. Bu gözlemler, gezegenin atmosferindeki süreçlerin anlaşılmasında önemli bir ilerleme sağlıyor.
Bilim insanları, karanlık boncukların Satürn'ün manyetik alanı ile dönen atmosferi arasındaki karmaşık etkileşimlerden kaynaklanabileceğini ve bu durumun Satürn'ün aurorasını besleyen enerji değişimini aydınlatabileceğini düşünüyor. Asimetrik yıldız şeklindeki desen ise, Satürn'ün atmosferinin derinliklerinde gözlemlenen altıgen fırtına deseniyle bağlantılı olabilecek, stratosferde daha önce bilinmeyen atmosferik süreçlere işaret ediyor.
JWST'nin hassasiyeti, bu tür detayların daha önce gözlemlenmesini engellemiş olan zayıf emisyonların incelenmesine imkan tanıdı. Profesör Stallard, bu gözlemlerin beklenenin ötesinde olduğunu ve daha fazla araştırma gerektirdiğini vurguladı. Bilim insanları, Satürn'ün yaklaşık 15 yılda bir gerçekleşen ekinoksuna yaklaşmasıyla birlikte, bu yapıların değişebileceğini ve gelecekteki gözlemlerin bu gizemleri çözmede kritik rol oynayacağını umuyor. Özellikle, iyonosferdeki en karanlık boncukların stratosferdeki en güçlü yıldız koluyla hizalanması, bu iki katman arasında bir bağlantı olabileceğine dair heyecan verici bir ipucu sunuyor, ancak bu bağlantının tesadüfi mi yoksa nedensel mi olduğu henüz belirsizliğini koruyor.