Vietnam'ın Orta Yaylalarını Vuran Kasım 2025'teki Rekor Sel Felaketinin Bilançosu

Vietnam'ın Güney Orta Kıyı bölgesinde 16 Kasım ile 22 Kasım 2025 tarihleri arasında eşi benzeri görülmemiş bir sel felaketi yaşandı. Olay, aşırı yağış yoğunluğu ile karakterize edildi ve meteorolojik veriler, bölgedeki bazı istasyonlarda tarihi sınırların aşıldığını doğruladı. Dak Lak'taki Son Hoa istasyonu 601,2 milimetre yağış kaydederken, Gia Lai'deki Quy Nhon istasyonu 380,6 milimetre ölçtü. Bu olağanüstü yağışlar, Dünya Meteoroloji Örgütü standartlarına göre olayın son derece nadir olarak sınıflandırılmasına neden oldu; bazı yerleşim yerleri, örneğin Son Thanh Tay, yalnızca birkaç gün içinde 1.000 mm ile 1.200 mm arasında yağış biriktirdi.

Şiddetli su baskını, bölgenin tipik sel döngülerini ihlal etmesi bakımından dikkat çekicidir; zira bu döngüler genellikle 15 Kasım'dan önce zirve yapmaktadır ve bu olay son 30 yılda gözlemlenen normların dışına çıktı. Buna ek olarak, Ba Nehri'nin de dahil olduğu üç ila beş büyük nehir havzasında eş zamanlı olarak nehir seviyesi rekorlarının kırılması, son 50 yıllık gözlem tarihinde emsali görülmemiş bir durum olarak kayıtlara geçti. Bilim insanları, insan kaynaklı iklim değişikliğinin Vietnam'ı daha sık ve daha güçlü tayfunlara maruz bıraktığını belirtmektedir.

23 Kasım 2025 sabahı itibarıyla elde edilen ilk raporlar, felaketin toplamda 102 can kaybına ve kayıp kişiye yol açtığını göstermektedir. Maddi hasarın ise tahmini olarak 9,035 trilyon Vietnam Dong'una ulaştığı hesaplanmıştır. Daha önceki günlerde, 22 Kasım itibarıyla en az 55 kişinin hayatını kaybettiği ve 13 kişinin kayıp olduğu bildirilmişti; bu kayıpların 27'si Dak Lak bölgesinde, 14'ü ise Khanh Hoa bölgesinde kaydedilmişti. Bu yıkıcı olayın temel nedeni, güçlü kuzeydoğu muson dalgalanmaları ve soğuk hava girişlerinin birleşimi olarak tespit edildi; bu meteorolojik etkileşim, Truong Son sıradağları üzerinde yoğun orografik kaldırmaya neden olarak Hue'da 24 saat içinde yaklaşık 1.000 mm'ye ulaşan yağışlarla sonuçlandı.

Ulusal Savunma Bakanlığı tarafından koordine edilen kurtarma çalışmaları yoğun bir şekilde devam etmektedir; bu operasyonlara yaklaşık 45.000 personel ve 2.200 araç konuşlandırılmıştır. En ağır etkilenen eyaletler arasında Quang Ngai, Gia Lai, Dak Lak, Khanh Hoa ve Lam Dong yer almaktadır. Önceki sel olaylarında, 22 Kasım itibarıyla yaklaşık 28.500 evin sular altında kaldığı ve 186.000 evin hasar gördüğü bilgisi mevcuttur. Bölgedeki nehirlerdeki su seviyeleri düşmeye başlasa da, yetkililer ciddi tehditlerin devam ettiğini vurgulamaktadır. Felaket, ülkenin önemli kahve üretim bölgelerini de etkileyerek çiftçilerin hasat döneminde önemli zorluklarla karşılaşmasına neden oldu.