New Mexico'da Keşfedilen Dev Ördek Gagalı Dinozor: Ahshislesaurus wimani'nin Evrimsel Önemi

Düzenleyen: Tasha S Samsonova

New Mexico'nun kurak kuzeybatısındaki Ah-Shi-Sle-Pah Wilderness bölgesinde, dev otçul bir dinozor türü olan Ahshislesaurus wimani tanımlandı. Bu keşif, Kuzey Amerika'nın Geç Kretase dönemindeki hadrozorlarının, yani meşhur 'ördek gagalı' dinozorların evrimsel yolculuğuna dair anlayışı yeniden şekillendiriyor. Fosil kalıntıları, başlangıçta 1916'da fosil koleksiyoncusu John B. Reeside Jr. tarafından San Juan County'de bulunmuştu. Bu materyaller ilk başta Kritosaurus navajovius cinsine atfedilmiş olsa da, yakın tarihli titiz çalışmalar bu fosillerin tamamen yeni bir türü temsil ettiğini kesinleştirdi.

Ahshislesaurus'un adı, bölgenin bulunduğu Navajo dilinde 'tuz, gri demek' anlamına gelen 'Ah-Shi-Sle-Pah' kelimesinin Yunanca 'sauros' (kertenkele) ile birleşmesinden türetilmiştir. Tür adı olan wimani ise, 1930'larda bu materyalleri inceleyen İsveçli paleontolog Carl Wiman'ın mirasına bir saygı duruşudur. Bu yeni türün bilimsel detayları, Ekim 2025'te New Mexico Doğa Tarihi ve Bilim Müzesi'nin bilimsel bülteninde yayımlandı. Bu kadim otçul, yaklaşık 75 milyon yıl önce, Kretase döneminin sonlarına doğru, güney Laramidia'nın bataklık düzlüklerinde sürü halinde dolaşıyordu.

Elde edilen kısmi kafatası, boyun omurları ve çene parçalarına dayanarak, Ahshislesaurus wimani'nin 10 metreyi aşan bir uzunluğa ve tahminen 9 tona yakın bir ağırlığa sahip olduğu tahmin edilmektedir. Saurolophinae grubuna dahil edilen bu hayvan, kemikli tepeler veya boru şeklinde baş süsleri olan diğer hadrozorların aksine, düz ve sağlam bir kafatasına sahipti. Geniş, 'ördek benzeri' gagasını yumuşak bitki örtüsünü ve otları koparmak için kullanıyordu. Anatomik olarak, özellikle çenesinin ön kısmının diğer türlere göre daha derin olmasıyla dikkat çekmektedir.

Ah-Shi-Sle-Pah çölü, erozyonla şekillenmiş, ay manzarasına benzeyen, fosiller açısından bereketli bir alandır. Burası, 75 milyon yıl önce Ahshislesaurus'un yanı sıra Navajoceratops gibi boynuzlu ceratopsianlar, zırhlı ankilozorlar ve yerel bir tyrannosaur olan 'Bisti Beast' gibi yırtıcılara da ev sahipliği yapıyordu. Bölgedeki fosil araştırmaları, Charles H. Sternberg'in 1921'de bölgeyi araştırmasıyla derinleşmiş ve bazı önemli örnekler Uppsala Üniversitesi Evrim Müzesi'nin koleksiyonunda yer almaktadır. Bu keşif, Kretase dönemindeki hadrozorların yayılımı, evrimi ve çeşitliliği hakkındaki mevcut modellerin dikkatle gözden geçirilmesini gerektiren güçlü bir katalizör görevi görüyor.

Kaynaklar

  • Muy Interesante

  • HU Professor Part of Research Team Naming New Species of Duck-Billed Dinosaur

  • Duck-billed dinosaur identified in BLM badlands of San Juan County

  • Species New to Science: [Paleontology • 2025] Ahshislesaurus wimani

Bir hata veya yanlışlık buldunuz mu?

Yorumlarınızı en kısa sürede değerlendireceğiz.