Fas'ın Atlas Dağları'nda yapılan kazılarda, dünyanın en eski zırhlı dinozoru olarak kabul edilen Spicomellus afer fosili bulundu. Yaklaşık 4 metre uzunluğunda ve 1-2 ton ağırlığında olduğu tahmin edilen bu dinozor, özellikle kaburgalarından çıkan uzun dikenleri ve boynunu çevreleyen dikenli yakasıyla dikkat çekiyor. Bu keşif, dinozorların evrimi hakkındaki bilgileri yeniden şekillendiriyor.
Fas'ın Boulemane bölgesindeki Orta Jura dönemine ait kayaçlarında ortaya çıkarılan Spicomellus afer, yaklaşık 165 milyon yıl öncesine dayanıyor. Bu durum, zırhlı dinozorların (ankilozorlar) evriminin daha önce düşünülenden en az 30 milyon yıl daha erken başladığını gösteriyor. Profesör Susannah Maidment (Doğa Tarihi Müzesi, Londra ve Birmingham Üniversitesi) ve Profesör Richard Butler (Birmingham Üniversitesi) liderliğindeki uluslararası bir paleontolog ekibi tarafından yapılan araştırma, bu dinozorun sadece en eski ankilozor olmadığını, aynı zamanda Afrika kıtasında bulunan ilk ankilozor olduğunu da ortaya koyuyor.
Spicomellus afer'in en dikkat çekici özelliği, vücudunu kaplayan eşsiz ve abartılı zırhıdır. Kaburgalarına kaynaşmış ve dışa doğru uzanan dikenler, boynunu çevreleyen ve bir metreye kadar uzayabilen büyük dikenli bir yaka, kalçalarının üzerinde dışa doğru çıkan iki çift diken ve uzun, bıçak benzeri dikenler bu zırhın parçalarıdır. Bu dikenlerin uzunluğu ve karmaşıklığı, sadece savunma amaçlı olmaktan ziyade, eş bulma veya rakip dinozorlara karşı üstünlük kurma gibi sergileme amaçlı kullanılmış olabileceği düşünülüyor. Özellikle boyundaki bir metrelik dikenlerin savunma için pratik olmadığı, bu nedenle kur yapma veya bölgesel gösteriler için evrimleşmiş olabileceği öne sürülüyor.
Araştırmacılar ayrıca, Spicomellus afer'in kuyruk omurlarının kaynaşmış olmasının, bu dinozorun bir topuz veya dikenler gibi bir kuyruk silahına sahip olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Bu, kuyruk silahlarının ankilozorlarda daha önce bilinen zamandan yaklaşık 30 milyon yıl daha erken ortaya çıktığına işaret ediyor. Bu keşif, erken ankilozorların daha basit vücut planlarına sahip olacağı beklentisini yıkarak, en karmaşık savunma biçimlerinin grubun evriminin erken dönemlerinde ortaya çıktığını gösteriyor.
Bu bulgular, Profesör Maidment ve Profesör Butler'ın çalışmalarının bir parçası olarak Nature dergisinde yayımlandı. Fas'ın zengin paleontolojik mirası, Spicomellus afer gibi keşiflerle daha da zenginleşiyor ve dinozorların evrimsel tarihi hakkında önemli bilgiler sunuyor. Fas'ın Orta Atlas Dağları'ndaki bu bölgenin, dinozorların erken evrimi hakkında daha fazla sır barındırdığı düşünülüyor.