Arktik Fosil Yatağı, Kitlesel Yok Oluş Sonrası Deniz Ekosisteminin Hızlı Toparlanmasını Ortaya Koyuyor

Uluslararası bir araştırma ekibi, 13 Kasım 2025 tarihinde, Svalbard takımadalarının bir parçası olan Arktik adası Spitsbergen'de 30.000'den fazla deniz fosili keşfettiğini duyurdu. Bu kalıntılar, yaklaşık 249 milyon yıl öncesine dayanıyor ve küresel deniz türlerinin %90'ından fazlasını yok eden felaket niteliğindeki Permiyen Sonu Kitlesel Yok Oluşu'ndan (PSKY) sadece birkaç milyon yıl sonraki yaşamın anlık bir görüntüsünü sunuyor.

36 metrekarelik yoğun bir kemik yatağından çıkarılan bu kapsamlı koleksiyon, dişleri, kemikleri ve koprolitleri içeriyor. Bu bulgular, sürüngenler, amfibiler, kemikli balıklar ve köpekbalıkları dahil olmak üzere zengin bir antik deniz yaşamı topluluğunu temsil etmektedir. Kazı çalışmalarında toplamda 800 kilogramdan fazla fosilleşmiş materyal elde edildi. Bu çarpıcı keşif, 'Büyük Ölüm' sonrasında okyanus topluluklarının toparlanmasının sekiz yıla yakın süreceğini öne süren önceki bilimsel modelleri ciddi şekilde sorgulatıyor.

Topluluk içindeki biyoçeşitlilik düzeyi oldukça dikkat çekicidir. Bu yatakta, tepe yırtıcısı ihtiyozorların kalıntıları, Grippia longirostris gibi daha küçük ihtiyopterygianlar ve Aphaneramma gibi deniz amfibileri bulunmaktadır. Bu farklı türlerin bir arada bulunması, karmaşık bir besin ağının o dönemde zaten kurulmuş olduğunu gösteriyor. Kurulmuş besin zincirlerini işaret eden bu karmaşıklık, yok oluştan sonraki sadece üç milyon yıl içinde biyoçeşitliliğin hızla yeniden canlandığını kanıtlıyor.

Bu önemli araştırma, Oslo Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi ile Stockholm'deki İsveç Doğa Tarihi Müzesi'nden bilim insanlarının işbirliğiyle gerçekleştirildi; örnekler şu anda bu iki kurumda muhafaza edilmektedir. Materyal ilk olarak 2015 yılında tespit edilmiş olsa da, kazı ve analiz süreci neredeyse on yıl sürdü. Gelişmiş stratigrafik çalışmalarla elde edilen kesin tarihlendirme, kemik yatağının Erken Triyas döneminin ortalarına, özellikle de erken Spathian çağına ait olduğunu netleştirdi.

Çalışma, Science dergisinde yayımlandı ve 'Earliest oceanic tetrapod ecosystem reveals rapid complexification of Triassic marine communities' başlığını taşıyor. Spitsbergen topluluğunun tür zenginliği, onu o Erken Triyas döneminden bilinen en tür açısından zengin deniz omurgalı gruplarından biri haline getiriyor. Bu hızlı 'ekosistem sıfırlanması', temel ekolojik nişlerin ne kadar çabuk kurulduğunu göstererek, küresel felaketlerin ardından yaşamın ne kadar dirençli olduğunun altını çiziyor ve Dinozorlar Çağı'ndaki deniz ekosistemlerinin doğuşuna eşsiz bir pencere açıyor.