Okyanus sularının ısınması nedeniyle, tropikal mercan resifleri, bu hayati deniz ekosistemleri için kaçınılmaz bir tehlikeye işaret eden bir dönüm noktasına ulaştı. Uluslararası araştırmacılardan oluşan bir konsorsiyum tarafından hazırlanan yeni “Küresel Dönüm Noktaları” raporuna göre, mercan resifleri, Dünya'nın hassas yirmi beş sistemi arasında kritik eşiği aşan ilk sistem oldu. Bu durum, artık uzak bir tehdit olmaktan çıkmış, acil ve küresel dikkat gerektiren, halihazırda gelişmekte olan bir gerçekliği temsil etmektedir.
Raporda sunulan hesaplamalar, resiflerin geri dönülemez şekilde yok olmasının kritik sınırının, ortalama küresel ısınmanın yaklaşık 1,2 santigrat dereceye ulaşmasıyla gerçekleştiğini ortaya koyuyor. Bu eşik, ekosistemin kendini yenileme kapasitesini tamamen yitirdiği noktayı işaret etmektedir. Bilim insanlarının tahminlerine göre, ortalama küresel sıcaklık, sanayi öncesi seviyelere kıyasla zaten 1,3 ila 1,4 santigrat derece yükselmiş durumda. Bu artışın bir sonucu olarak, “denizlerin yağmur ormanları” olarak adlandırılan ve yaklaşık 900.000 kilometrekarelik bir alanı kaplayan bu eşsiz ekosistemlerin kaybı artık oldukça olası görülüyor. Dünya deniz yaşamının yaklaşık dörtte birini destekleyen mercan resiflerinin ortadan kalkması, sadece biyolojik çeşitlilik açısından değil, aynı zamanda onlara bağımlı balıkçılık ve turizm sektörleri gibi sayısız insan toplulukları için de zincirleme ve yıkıcı etkiler yaratacaktır.
Exeter Üniversitesi'nden araştırma lideri Tim Lenton, insanlığın, değişikliklerin korkutucu bir hızla meydana geldiği yeni bir iklim çağına girdiğini vurguladı. Exeter Üniversitesi uzmanları tarafından yürütülen bir çalışma, Batı Atlantik'teki 400 resifi değerlendirdi ve mevcut emisyon senaryolarının devam etmesi halinde, bunların %70'inden fazlasının 2040 yılına kadar büyümeyi durduracağını öngörüyor. Eğer küresel ısınma 2°C'ye ulaşırsa, neredeyse tüm resiflerin kaybedileceği tahmin edilmektedir. Bu veriler, durumun ciddiyetini ve hızlı eylem ihtiyacını açıkça ortaya koymaktadır.
Yaklaşan bu küresel kriz karşısında, uluslararası çabaların uyumlu hale getirilmesi ihtiyacı, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Otuzuncu Taraflar Konferansı'nın (COP30) odak noktasında yer alacak. Zirve, 10 ila 21 Kasım 2025 tarihleri arasında Brezilya'nın Belém kentinde gerçekleştirilecek. Amazon'un kalbinde yer alan Belém'in seçilmesi, okyanusların kaderi ile tıpkı mercan resifleri gibi kritik noktasına yaklaşan tropikal ormanların kaderi arasındaki doğrudan ilişkiyi vurgulamaktadır. Zirvenin temel amacı, iklim taahhütlerini güçlendirmek ve sıcaklık artışını 1,5°C içinde tutma çabasıyla sonuçları hafifletmek için öncelikli adımları belirlemektir.
Gezegenden gelen bu tür sinyaller, kolektif bir uyanış ve sorumluluk üstlenme çağrısı işlevi görüyor. Geçmişte ozon tabakası sorunu gibi küresel zorlukların başarıyla üstesinden gelinmesi, ortak ve kararlı eylemlerin olayların gidişatını değiştirebileceğini kanıtlamıştır. İnsanlık, bu kritik anda, eylemlerini yeniden değerlendirmek ve doğal döngülerle uyum içinde bir yola girmek zorundadır. Bu, sadece çevresel bir zorunluluk değil, aynı zamanda gelecek nesillere karşı yerine getirilmesi gereken ahlaki bir görevdir. Harekete geçme zamanı şimdi, zira mercan resiflerinin kaderi, küresel iklim eyleminin aciliyetini gözler önüne sermektedir.