Macaristan'daki Eötvös Loránd Üniversitesi etologları tarafından elde edilen yeni veriler, köpeklerin sadece tanıdık ve yabancı ses tonlarını ayırt etmekle kalmayıp, aynı zamanda insanları seslerinden bireysel olarak tanıma yeteneğine sahip olduklarını ilk kez doğrudan doğruladı. Bu çığır açan keşif, köpeklerin işitsel algı dünyasına dair anlayışımızı derinleştiriyor. Araştırmacılar, köpeklerin aile üyelerinin benzersiz akustik özelliklerini aktif olarak işlediğini gösteren bir dizi deney gerçekleştirdi.
Toplam 31 köpeğin katıldığı bir deneyde, sahiplerinin sesleri çalındığında hayvanlar, rastgele tahmin oranını (%33) önemli ölçüde aşarak, vakaların %45'inde doğru seçimi gösterdi. Daha da dikkat çekici olanı, birincil sahibin sesi duyulduğunda doğru tanıma yüzdesinin %53'e yükselmesiydi. Bu bulgular, köpeklerin sadece genel ses özelliklerine değil, her bir aile üyesinin kendine has ses imzasına odaklandığını açıkça ortaya koymaktadır. Bu, onların sosyal çevrelerindeki bireyleri ayırt etme konusunda ne kadar hassas olduklarını gösteriyor.
Köpeklerin sadece sahiplerinin sesini genel gürültüden ayırmakla kalmadığı, aynı zamanda ana dili yabancı dilden ayırt edebildiği de bilinmektedir. Bu yetenek, onların işitsel işlemleme seviyesinin ne kadar yüksek olduğunun bir başka kanıtıdır. Köpekler, insanlarla kurdukları iletişimde sesin tonunu ve içeriğini derinlemesine analiz ederler.
Yapılan araştırmalar, köpek beyninin kelimeleri ve tonlamayı farklı şekillerde işlediğini ortaya koymaktadır. Sesin duygusal analizi, insanlardakine benzer bölgelerde gerçekleşir. Ancak, köpekler sadece tona tepki vermekle kalmaz; alışılmış duygusal vurgu olmasa bile, monoton bir konuşma akışından anlamlı kelimeleri seçebilirler. Bu durum, tepkilerinin basit bir duygusal reaksiyondan çok daha derin bir analize dayandığını işaret eder.
Araştırmacılar, evcil köpeklerin vokal sinyalleri işleme becerilerine odaklanarak, yeteneklerinin insan dilini öğrenmeye ne kadar yaklaştığını anlamayı amaçladılar. Başlangıçta, köpeklerin belirli ses işaretlerini somut eylemlerle veya nesnelerle ilişkilendirme konusunda doğuştan gelen bir yeteneğe sahip olduğu belirlenmiştir; örneğin “dışarı çık” komutuna veya isimlerine tepki vermeleri gibi. Öte yandan, gerçek anlamda konuşmayı taklit etme meselesi uzun süre cevapsız kalmıştır.
Köpeklerin belirgin bir vokal esnekliğe sahip olduğu ve insan konuşmasına uzaktan benzeyen sesler çıkarabildiği kaydedilmiştir. Ancak, tam olarak konuşmaya hakim olmak için sadece vokal aparattan fazlası gerekir; muhtemelen mevcut bilişsel yapılarının ötesinde olan spesifik nöronal mekanizmalara ihtiyaç duyulur. İnsan ve köpek arasındaki ortak yaşam sürecinde gelişen ilişki, iletişim becerilerinin güçlü bir katalizörüdür.
Sonuç olarak, köpeklerin işitsel sistemi basit bir alıcıdan ibaret değildir; her sesin kendine özgü bir titreşim ve anlam taşıdığı, insanla etkileşime ayarlanmış karmaşık bir araçtır. Köpekler, bilgi alışverişi için vücut dilini, koku işaretlerini ve zengin bir ses yelpazesini ustaca kullandıkları için, konuşmayı taklit etme yeteneği etkili iletişim kurmak adına gereksiz bile olabilir. İnsan konuşmasını doğrudan yeniden üretmeleri mümkün olmasa bile, tanıdık ses kalıplarını tanıma yetenekleri tartışılmazdır.