Katalanca ve Rumence: Dilbilimsel Benzerlikleri ve Farklılıkları Keşfetmek
Hem Katalanca hem de Rumence, Roman dilleri, 'cap' [kap] (kafa), 'nas' [nas] (burun), 'lluna' [ʎunə] (ay) ve 'pluja' [pɫuʒə] (yağmur) gibi bazı kelimeleri paylaşır. Ancak, karşılıklı anlaşılabilirlikleri sınırlıdır. Barselona Üniversitesi'nde Roman filolojisi profesörü olan José Enrique Gargallo'ya göre, yüzeysel benzerlikler yanıltıcı olabilir.
Tüm Roman dillerinin birbirine benzediğine dair sezgisel bir his olsa da, Rumence ve Katalanca arasındaki benzerlikler genellikle abartılır. İtalyanca, hem Katalanca hem de İspanyolcaya daha yakındır. İtalyanca, diğer Roman dillerini konuşanlar tarafından daha kolay anlaşılır çünkü 'casa' [ˈkaːsa] (ev), 'bello' [ˈbɛllo] (güzel), 'terra' [ˈtɛrra] (toprak) ve 'mare' [ˈmaːre] (deniz) gibi Latin köklerini korumuştur.
Rumence, diğer ailelerden (Cermen, Slav, Türk, Neo-Yunan, Macar) dillerle çevrili olarak benzersiz özelliklere sahiptir. Örneğin, Rumence'de 1-10 arasındaki sayılar – 'unu' [ˈunu], 'doi' [doj], 'trei' [trej], 'patru' [ˈpatru], 'cinci' [t͡ʃint͡ʃʲ], 'șase' [ˈʃase], 'șapte' [ˈʃapte], 'opt' [opt], 'nouă' [ˈnowə], 'zece' [ˈzet͡ʃe] – Katalanca konuşanlara tanıdık bir sese sahiptir. Ancak, on bir ('unsprezece' [ˌunspreˈzet͡ʃe]) gibi sayılar, yapılarındaki Slav etkisi nedeniyle tanınmazdır.
Rumence'nin izolasyonu, 'bonic' (güzel) için 'frumos' [fruˈmos] gibi arkaik formları korumuştur. Rumence okumak, bir Latin biçimini okumak gibi gelebilir. 'Món' (dünya) kelimesi 'lume' [ˈlume] iken, diğer Roman dillerinde kök 'llum' (ışık) ile ilgilidir.
Bazı kaynaklar Rumence ve Katalanca arasında yüksek bir sözcüksel benzerlik iddia etse de, Profesör Gargallo bunu pratik terimlerle "desmesurat" (aşırı) olarak kabul etmektedir. Bu ortak kelimeler genellikle aynı etimolojik köke sahiptir. Örnekler arasında 'ou' [ɔw] (yumurta), 'cap' [kap] (kafa), 'nas' [nas] (burun) ve 'foc' [fɔk] (ateş) bulunur.
Diğer kelimeler, 'pâine' [ˈpɨjne] (ekmek), 'câine' [ˈkɨine] (köpek), 'mare' [ˈmare] (deniz) ve 'unghie' [ˈuŋɡʲie] (tırnak) gibi pan-Roman kökenleri nedeniyle bir benzerliğe sahiptir. Rumence kelime dağarcığının önemli bir kısmı Latin olmayan kaynaklardan gelmektedir. Sonuç olarak, Rumence'yi anlamak, özellikle önceden bilgisi olmayanlar için bağlam ve aşinalık gerektirir.