Bilim Kurulu'ndan Daha İyi Eğitim İçin Fransızca Yazım Reformu Çağrısı
Fransa Ulusal Eğitim Bilim Kurulu, Fransızca yazımında köklü bir reform yapılması gerektiğini savunuyor. Bu öneri, Haziran 2024'te yayınlanan "Rationaliser l'orthographe du français pour mieux l'enseigner" [Fransızca yazımını daha iyi öğretmek için rasyonelleştirmek] başlıklı raporlarından geliyor.
Araştırmacı Liliane Sprenger-Charolles liderliğindeki rapor, Fransızca'nın yazmaktan daha kolay okunduğunu vurguluyor. Bu özellik, 19. yüzyılda yazma becerilerine odaklanan kitlesel eğitimle birlikte sorunlu hale geldi. Ekipte Anne Abeillé ve Bernard Cerquiglini de yer aldı.
Fransızca'da yaklaşık 16 fonetik ünlü bulunurken, yalnızca altı alfabetik ünlü bulunmaktadır. Bu durum, "ou", "an", "un", "é", "ê" ve "à" gibi aksanların ve kombinasyonların kullanımını zorunlu kılıyor. Dilbilimciler, bu seçimlerin okuma ve yazmayı farklı şekilde etkilediğini göstermiştir.
Çocuklar, "onze" [on bir], "enfant" [çocuk] veya "tople" gibi sözde kelimeleri kolayca tanıyarak okuma kurallarını hızla öğrenirler. Ancak, mantıksal tutarlılıktan yoksun çok sayıda grafem (sesleri yazma şekli) nedeniyle yazma daha zordur. Bu durum, telaffuz edilmeyen gramatik çekimlerle daha da karmaşık hale gelir.
Mevcut yazım, çeşitli ve çelişkili kuralları izlemektedir. Örneğin, "sonner" [çalmak] kelimesindeki çift 'n', "son-ner" [son-ner] olarak telaffuz edildiğinde mantıklıydı. Şimdi ise "so-ner" [so-ner] olarak telaffuz edilirken, "sonate" [sonat] gibi daha yeni türevlerde yalnızca bir 'n' bulunmaktadır.
Rapor, Fransızca yazımını ustalaşmanın zorluğunun eğitimi engellediğini savunuyor. Bu karmaşıklık, 1990'dan bu yana yalnızca küçük reformların yapıldığı nesiller arası ihmalin bir sonucu. Konuşulan ve yazılan Fransızca arasındaki uçurum giderek artmaya devam ediyor.
Rapor, Fransızca yazımının uluslararası bir komisyon aracılığıyla modernize edilmesini öneriyor. Bu, eğitim sistemini yükleyen dilsel fosillerin ele alınmasını içerecektir. Amaç, daha erişilebilir ve demokratik bir yazı sistemi oluşturmaktır.