Boston Üniversitesi'nde yapılan yeni bir araştırma, duygusal açıdan yoğun deneyimlerin, yaşanılan anın etrafındaki detayları hatırlama yeteneğimizi önemli ölçüde artırabildiğini ortaya koydu. Sanat ve Bilim Fakültesi'nden araştırmacılar tarafından yürütülen çalışma, beynimizin duygusal açıdan yüklü anılarla ilişkili bilgileri nasıl önceliklendirdiğine dair yeni bilgiler sunuyor.
Yaklaşık 650 katılımcıyla on farklı deneyde gerçekleştirilen araştırmada, duygusal olayların "kırılgan anıları stabilize etmek için geçmişe uzanma" gücüne sahip olduğu gözlemlendi. Katılımcılara, bazıları ödülle ilişkilendirilen görseller gösterildi ve ardından yapılan sürpriz hafıza testlerinde, çevredeki bilgilerin hatırlanmasında belirgin bir gelişme kaydedildi. Bu bulgular, beynin duygusal olaylara dayanarak zayıf anıları aktif olarak koruduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, bu etkinin iki temel mekanizma ile gerçekleştiğini belirledi: İleriye dönük hafızalar (proactive memories), yani duygusal bir olayın ardından gelen olayların daha iyi hatırlanması; ve geriye dönük hafızalar (retroactive memories), yani duygusal bir olaya benzerlik gösteren ve ondan önceki detayların korunması. Bu durum, beynin duygusal deneyimlerle olan bağlantılarına göre zayıf anıları adeta kurtardığını ortaya koyuyor.
Bu keşifler, eğitim ve klinik alanlarda umut verici uygulamalar vaat ediyor. Eğitimde, karmaşık konuların duygusal etkileşimle birleştirilmesi öğrenmeyi güçlendirebilirken, klinik alanda bu anlayış, yaşlanma veya travma nedeniyle hafızası etkilenen bireylerin anılarını geri kazanmalarına yardımcı olabilir. Araştırmacılar, duygusal açıdan önemli olayların, o olayın öncesinde veya sonrasında meydana gelen sıradan anıları daha akılda kalıcı hale getirebildiğini belirtiyor. Bu mekanizma, beynin hangi anıları saklayacağına karar verirken kullandığı bir tür "dereceli önceliklendirme" prensibini yansıtıyor.
Araştırmanın bulguları, duygusal açıdan yüklü anların, sadece o anın kendisini değil, aynı zamanda o ana giden veya ondan sonra gelen, normalde unutulabilecek sıradan detayları da güçlendirdiğini gösteriyor. Bu, beynimizin bilgiyi nasıl işlediği ve hangilerini kalıcı hale getireceği konusunda yeni bir bakış açısı sunuyor ve hafıza güçlendirme stratejileri geliştirme çabalarına ışık tutabilir.