Brazylijski Sąd Najwyższy skazał byłego prezydenta Jaira Bolsonaro na 27 lat i trzy miesiące więzienia za próbę podważenia wyników wyborów prezydenckich w 2022 roku. Wyrok ten, zapadły 11 września 2025 roku, czyni go pierwszym byłym szefem państwa Brazylii skazanym za próbę zamachu stanu. Sąd uznał Bolsonaro i siedmiu współoskarżonych za winnych dążenia do utrzymania władzy po porażce wyborczej, planowania zamachu stanu oraz udziału w zorganizowanej grupie przestępczej. Zarzuty obejmowały gwałtowne zniesienie demokratycznego ustroju prawnego, poważne uszkodzenie mienia publicznego i pogorszenie stanu chronionych dóbr kultury.
Sędzia sprawozdawca Alexandre de Moraes podkreślił, że celem rządu było utrzymanie władzy poprzez ignorowanie demokracji, co określił jako zamach stanu. Bolsonaro nie przyznał się do winy, nazywając proces „polowaniem na czarownice” i zapowiadając odwołanie od wyroku, w tym na szczeblu międzynarodowym. Były prezydent, który rządził Brazylią w latach 2019-2022, pozostaje pod aresztem domowym w Brasilii, ale nadal jest wpływową postacią polityczną.
Międzynarodowe reakcje na wyrok były natychmiastowe. Prezydent USA Donald Trump nazwał wyrok „bardzo zaskakującym” i dostrzegł w nim podobieństwa do własnych doświadczeń, stwierdzając: „To bardzo podobne do tego, co próbowali zrobić ze mną, ale im się nie udało”. Sekretarz stanu USA Marco Rubio skrytykował decyzję brazylijskiego Sądu Najwyższego jako „polowanie na czarownice” i obiecał odpowiednią reakcję USA. W lipcu administracja Trumpa nałożyła 50% cła na brazylijskie towary, argumentując to prześladowaniem politycznym Bolsonaro. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Brazylii uznało komentarz Rubio za groźbę, która „atakuje brazylijskie władze i ignoruje fakty oraz przytłaczające dowody zgromadzone w aktach sprawy”, podkreślając, że brazylijska demokracja nie da się zastraszyć przez Stany Zjednoczone.
Wyrok ten stanowi kluczowy moment w historii politycznej Brazylii. Sędzia Alexandre de Moraes, znany jako „Xandão”, jest postacią budzącą skrajne emocje, ale jego działania w walce z dezinformacją i ochronie integralności procesu wyborczego zyskały uznanie wielu instytucji międzynarodowych. Wyrok na Bolsonaro, który obejmuje również zakaz pełnienia funkcji publicznych przez osiem lat, jest pierwszym tego typu w historii Brazylii. Sędzia Luis Roberto Barroso, prezes Sądu Najwyższego, określił proces jako „przełomowy moment w historii Brazylii”, sugerując, że kraj zamyka rozdziały regresji naznaczone zamachami stanu i załamaniem porządku konstytucyjnego. Pomimo tego, Brazylia pozostaje głęboko podzielona, a zwolennicy Bolsonaro nadal wyrażają swoje oburzenie i zapowiadają walkę o jego uwolnienie.