W odpowiedzi na rosnącą liczbę rosyjskich naruszeń przestrzeni powietrznej, NATO i Unia Europejska intensyfikują prace nad strategiczną „ścianą dronową” wzdłuż swojej wschodniej flanki. Inicjatywa ta ma na celu wzmocnienie obronności regionu wobec nowoczesnych zagrożeń powietrznych, odzwierciedlając ewolucję współczesnego pola walki, w którym drony odgrywają kluczową rolę.
Koncepcja „muru dronowego” zakłada stworzenie wielowarstwowego systemu obronnego, integrującego zaawansowane sieci czujników, technologie zakłócania (jamming) oraz systemy przechwytujące, wspierane przez sztuczną inteligencję (AI). Pomysł ten, zapoczątkowany przez Estonię w maju 2023 roku jako „Bałtycki Mur Dronowy”, zyskał poparcie takich krajów jak Polska, Finlandia, Norwegia i Litwa. Celem jest stworzenie spójnej i zintegrowanej tarczy obronnej, zdolnej do szybkiego wykrywania i neutralizowania zagrożeń z powietrza. Bezpośrednim impulsem do przyspieszenia tych prac stały się incydenty z września 2025 roku, kiedy to rosyjskie drony naruszyły polską przestrzeń powietrzną, podkreślając istniejące luki w europejskiej obronności przeciwlotniczej.
Unijny komisarz ds. obronności i przestrzeni kosmicznej, Andrius Kubilius, planuje zorganizowanie spotkania ministrów obrony państw wschodniej Europy w celu omówienia szczegółów projektu. Niemiecki ekspert ds. polityki zagranicznej, Norbert Röttgen, również podkreśla potrzebę stworzenia „muru dronowego” wzdłuż całej wschodniej granicy NATO, wskazując na pilną potrzebę rozbudowy zdolności w tym zakresie.
Szczególne znaczenie ma przewidywana rola Ukrainy jako współtwórcy „Wschodniej Tarczy Obronnej”. Kijów, dysponując unikalnym doświadczeniem zdobytym podczas wojny, jest gotów dzielić się swoją wiedzą i technologiami w zakresie zwalczania dronów. Polska i Ukraina zacieśniają współpracę w tej dziedzinie, podpisując memorandum o utworzeniu wspólnej grupy roboczej ds. dronów i programów szkoleniowych, co podkreśla wagę wymiany doświadczeń bojowych.
W odpowiedzi na incydenty, NATO uruchomiło operację „Eastern Sentry”, której celem jest wzmocnienie obecności i zdolności obronnych na wschodniej flance Sojuszu. Operacja ta, obejmująca zaangażowanie sił powietrznych, lądowych i morskich z wielu krajów członkowskich, stanowi praktyczne działanie mające na celu zwiększenie odstraszania i obrony przed zagrożeniami powietrznymi.
Europejski Fundusz Obronny (EDF) odgrywa kluczową rolę we wspieraniu rozwoju technologii „muru dronowego”, finansując badania nad innowacyjnymi rozwiązaniami w dziedzinie dronów i systemów przeciwdziałania dronom. Utworzenie „muru dronowego” stanowi strategiczny krok w kierunku adaptacji do zmieniającego się charakteru współczesnego pola walki, podkreślając znaczenie współpracy międzynarodowej i proaktywnego podejścia do kwestii bezpieczeństwa w Europie.