9 września 2025 roku w Kairze Iran i Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) zawarły porozumienie techniczne, które ma umożliwić wznowienie współpracy i inspekcji w irańskich obiektach jądrowych. Jest to znaczący krok w kierunku przywrócenia przejrzystości programu nuklearnego Iranu.
Porozumienie zostało wynegocjowane przez dyrektora generalnego MAEA, Rafaela Grossiego, oraz irańskiego ministra spraw zagranicznych, Abbasa Araghchiego. Jest ono następstwem czerwcowych nalotów przeprowadzonych przez Izrael i Stany Zjednoczone na irańskie obiekty jądrowe. W lipcu 2025 roku Iran zawiesił współpracę z MAEA, wprowadzając nowe warunki dotyczące inspekcji, w tym wymóg zatwierdzenia przez Najwyższą Radę Bezpieczeństwa Narodowego Iranu. Obecne porozumienie ma na celu rozwiązanie irańskich obaw technicznych i bezpieczeństwa.
Teheran ostrzegł jednak, że jakiekolwiek wrogie działania, takie jak ponowne nałożenie sankcji ONZ, unieważnią to porozumienie. Sytuacja ta ma miejsce w czasie, gdy Francja, Niemcy i Wielka Brytania zainicjowały proces przywracania sankcji ONZ wobec Iranu, powołując się na nieprzestrzeganie przez Iran umowy nuklearnej z 2015 roku oraz zgromadzenie 440,9 kg uranu wzbogaconego do 60%, co jest ilością wystarczającą do produkcji dziesięciu broni jądrowych po dalszym wzbogaceniu.
Unia Europejska z ostrożnością przyjęła nowe porozumienie, wzywając do jego szybkiego wdrożenia. Dyrektor Generalny MAEA, Rafael Grossi, podkreślił, że umowa zapewnia pełny dostęp do wszystkich irańskich obiektów jądrowych i wymaga od Iranu raportowania o materiałach jądrowych w miejscach wcześniej zaatakowanych przez Izrael. Choć szczegóły porozumienia pozostają nieujawnione, Grossi zaznaczył, że ustanawia ono jasne procedury dotyczące inspekcji. MAEA pracuje również nad dostosowaniem nowych irańskich przepisów do zobowiązań wynikających z Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej.
Zawarcie tego porozumienia stanowi ważny sygnał dążenia do stabilizacji i dialogu w obliczu międzynarodowych napięć. Jest to okazja do budowania mostów zrozumienia i współpracy, co jest kluczowe dla globalnego pokoju i bezpieczeństwa. Skuteczność tej umowy będzie zależała od jej implementacji i dalszych kroków podejmowanych przez wszystkie zaangażowane strony, w tym od reakcji społeczności międzynarodowej na potencjalne próby ponownego zaostrzenia presji.