Decyzja Prezydenta Polski Karola Nawrockiego z 25 sierpnia 2025 roku o zawetowaniu ustawy przedłużającej pomoc finansową dla ukraińskich uchodźców wywołała znaczną debatę polityczną w kraju. Weto, które nastąpiło krótko po Dniu Niepodległości Ukrainy, stawia rząd premiera Donalda Tuska przed wyzwaniem znalezienia alternatywnych rozwiązań dla wsparcia uchodźców i rodzi pytania o przyszłe zaangażowanie Polski w pomoc dla sąsiada.
Prezydent Nawrocki uzasadnił swoją decyzję potrzebą reorganizacji świadczeń socjalnych i opieki zdrowotnej, sugerując, że świadczenia, takie jak 800+ na dziecko, powinny być uzależnione od zatrudnienia Ukraińców w Polsce. Wyraził również niezadowolenie z obecnych warunków opieki zdrowotnej dla uchodźców, twierdząc, że obywatele polscy napotykają na bardziej restrykcyjne warunki. Zapowiedział również przedstawienie własnego projektu ustawy, który ma zaostrzyć wymogi dotyczące naturalizacji i zwiększyć kary za nielegalne przekraczanie granicy, wpisując się w jego ogólną agendę polityczną „Polska przede wszystkim”.
Decyzja prezydenta ma potencjalnie dalekosiężne konsekwencje, w tym dla kluczowego dla Ukrainy dostępu do internetu satelitarnego Starlink. Polska od początku pełnoskalowej inwazji Rosji w 2022 roku finansuje dostęp Ukrainy do tej usługi, która zapewnia krytyczne połączenie dla wojska i administracji. Wiceminister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski ostrzegł, że weto „de facto wyłącza Starlink dla Ukrainy”, co może być „prezentem dla armii Putina”.
Eksperci, jak ekonomista Bogusław Hrobota, wskazują na potencjalnie negatywne skutki weta dla polskiego rynku pracy i firm, podkreślając, że Ukraińcy stanowią ważny element siły roboczej. Analizy ekonomiczne, w tym raport Deloitte dla UNHCR, wskazują, że obecność ukraińskich uchodźców ma pozytywny wpływ na polską gospodarkę. W 2024 roku ich wkład w PKB Polski szacowano na 2,7%, a dane o zatrudnieniu pokazują, że od 70% do 80% dorosłych Ukraińców w Polsce jest aktywnych zawodowo. Podatki i składki odprowadzane przez Ukraińców znacząco przewyższają koszty świadczeń socjalnych, które otrzymują.
Badania z końca 2024 roku wskazują jednak na zmianę nastrojów społecznych, gdzie część respondentów uważa świadczenia dla Ukraińców za zbyt wysokie. Weto prezydenta wpisuje się w szerszy kontekst polityczny, w którym Karol Nawrocki, objąwszy urząd 6 sierpnia 2025 roku, dąży do umocnienia swojej pozycji i kwestionowania działań rządu premiera Tuska. Prezydent Nawrocki, inspirowany polityką Donalda Trumpa, konsekwentnie realizuje hasło „Polska przede wszystkim”, co może wpływać na przyszłe zobowiązania międzynarodowe Warszawy i jej pozycję w regionie.