Zmiana paradygmatu zarządzania Odessą nastąpiła 14 października 2025 roku. Tego dnia prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podpisał dekret, który pozbawił obywatelstwa ukraińskiego mera miasta, Hennadija Truchanowa. Ta radykalna decyzja opierała się na materiałach dostarczonych przez Służbę Bezpieczeństwa Ukrainy (SBU), które, zdaniem służb, potwierdzały posiadanie przez Truchanowa obywatelstwa rosyjskiego.
SBU przedstawiła konkretne dowody na poparcie swoich twierdzeń, w tym kopię rosyjskiego paszportu zagranicznego, wydanego 15 grudnia 2015 roku z dziesięcioletnim okresem ważności, który, według służb specjalnych, pozostaje w mocy. SBU zaznaczyła, że choć wewnętrzny paszport rosyjski został unieważniony wyrokiem sądu w obwodzie moskiewskim w 2017 roku, nie anuluje to legalnie nabytego obywatelstwa Federacji Rosyjskiej. Sam Hennadij Truchanow, sprawujący urząd włodarza miasta od 2014 roku, kategorycznie odrzucił te zarzuty. Zapowiedział, że zaskarży dekret do Sądu Najwyższego Ukrainy, a w razie potrzeby do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, podkreślając jednocześnie, że zamierza kontynuować pełnienie obowiązków mera do czasu podjęcia ostatecznej decyzji przez radę miejską.
Ten manewr kadrowy wywołał potężny rezonans społeczny. Petycja na oficjalnym portalu Prezydenta, wzywająca do odebrania merowi obywatelstwa, zebrała ponad 25 000 głosów w czasie krótszym niż doba. Zakres dekretu dotyczył nie tylko Truchanowa; wymieniono w nim także byłego deputowanego Olega Cariewa oraz artystę baletu Serhija Połunina, których łączy się z wyraźnymi prorosyjskimi postawami.
Najistotniejszą konsekwencją tych wydarzeń stała się deklaracja Prezydenta Zełenskiego o niezwłocznym wprowadzeniu w Odessie administracji wojskowej, co uzasadniono „nierozwiązanymi kwestiami bezpieczeństwa”. Głowa państwa wyjaśniła, że krok ten ma na celu zapewnienie miastu „większej ochrony i większego wsparcia”, ponieważ w Odessie nagromadziło się wiele problemów związanych z bezpieczeństwem, które przez długi czas pozostawały bez należytej reakcji. Eksperci postrzegają wprowadzenie administracji wojskowej jako strategiczną metodę wzmocnienia potencjału obronnego tego kluczowego centrum portowego. Kwestia powołania szefa nowej struktury zarządzającej zostanie rozstrzygnięta w najbliższym czasie.
Dla mieszkańców miasta wydarzenie to oznacza fundamentalną zmianę paradygmatu zarządzania w punkcie krytycznym. Podczas gdy były mer szuka ścieżek prawnych do zakwestionowania swojego statusu, uwaga opinii publicznej koncentruje się na integracji nowej struktury władzy i redystrybucji kompetencji w warunkach podwyższonego zagrożenia zewnętrznego. Sytuacja ta podkreśla wagę decyzji podejmowanych w celu zabezpieczenia strategicznych aktywów Ukrainy.