Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) znacząco rozbudowała możliwości swojej stacji laserowego pomiaru odległości Izaña-1, zlokalizowanej w Obserwatorium Teide na Teneryfie w Hiszpanii. Modernizacje, zakończone na początku 2025 roku, mają na celu usprawnienie monitorowania kosmicznych śmieci i precyzyjnego śledzenia satelitów, co stanowi kluczowy element Programu Bezpieczeństwa Kosmicznego ESA od połowy 2021 roku.
Kluczowym usprawnieniem było zwiększenie mocy lasera stacji Izaña-1 do 50 watów. Ta znacząca zmiana pozwala na identyfikację i śledzenie mniejszych obiektów na orbicie, w tym tych, które nie są wyposażone w specjalne reflektory. Nowy system osiąga milimetrową precyzję w określaniu odległości, prędkości i orbity obiektów kosmicznych, co jest fundamentalne dla zapobiegania kolizjom.
Współpraca ESA z niemiecką firmą DiGOS GmbH, specjalizującą się w technologiach optycznych, okazała się nieoceniona dla rozwoju stacji Izaña-1. W uznaniu ich wkładu w rozwój systemów laserowego pomiaru odległości dla satelitów i kosmicznych śmieci, DiGOS GmbH otrzymała prestiżową nagrodę ESA "21 Rising Stars" w grudniu 2024 roku. Nagroda ta podkreśla znaczenie innowacji technologicznych w dziedzinie bezpieczeństwa kosmicznego.
Stacja Izaña-1 jest integralną częścią globalnej sieci śledzenia kosmicznych śmieci ESA (Debris Laser Tracking Network, DLTN). Sieć ta zapewnia kompleksowe i dokładne dane dotyczące obiektów na orbicie, co jest niezbędne do zarządzania rosnącym problemem kosmicznych odpadów i zapewnienia zrównoważonego wykorzystania przestrzeni kosmicznej. Plany na przyszłość obejmują wdrożenie zaawansowanych technologii, takich jak transfer pędu za pomocą lasera, który polega na wykorzystaniu wiązki laserowej do wywierania niewielkiej siły na kosmiczne śmieci, potencjalnie zmieniając ich trajektorię i zapobiegając niebezpiecznym kolizjom.
Rozwój stacji Izaña-1 stanowi świadectwo zaangażowania ESA w promowanie bezpieczeństwa operacji kosmicznych. Poprzez strategiczne partnerstwa i ciągłe inwestycje w innowacje technologiczne, agencja umacnia swoją pozycję lidera w dziedzinie ochrony naszej orbity. Szacuje się, że liczba obiektów kosmicznych o rozmiarach powyżej 10 cm przekracza 34 000, a istnieje ponad milion obiektów o rozmiarach od 1 do 10 cm, które również stanowią zagrożenie. Ulepszone systemy śledzenia, takie jak ten w Izaña-1, są kluczowe dla tworzenia dokładnych katalogów tych obiektów i przewidywania potencjalnych kolizji. Według danych z Europejskiego Centrum Monitorowania Kosmicznego (ESOC), każde zdarzenie kolizyjne może generować tysiące nowych, mniejszych fragmentów, potęgując problem.