Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) aktywnie przeciwdziała rosnącemu zagrożeniu ze strony kosmicznych śmieci, które stanowią poważne ryzyko dla obecnych i przyszłych misji kosmicznych. W obliczu coraz większej liczby satelitów i rosnącego ruchu kosmicznego, orbity Ziemi stają się coraz bardziej zatłoczone, co zwiększa ryzyko kolizji. Obecnie na orbicie znajduje się ponad 1,2 miliona fragmentów śmieci o rozmiarze powyżej 1 cm, a ponad 50 000 przekracza 10 cm. Nawet niewielkie obiekty mogą uszkodzić satelity lub Międzynarodową Stację Kosmiczną, a większe fragmenty mogą całkowicie zniszczyć statki kosmiczne.
W odpowiedzi na to wyzwanie, ESA zainicjowała podejście "Zero Debris", którego celem jest znaczące ograniczenie produkcji śmieci na orbitach Ziemi i Księżyca do 2030 roku dla wszystkich przyszłych misji, programów i działań Agencji. Inicjatywa ta obejmuje rozwój w pełni demontowalnych i odpornych platform satelitarnych, zapewniających bezpieczne deorbitowanie statków kosmicznych bez stwarzania zagrożenia. Podejście to opiera się na dekadzie pracy w całej Agencji i stanowi ambitną rewizję wewnętrznych wymogów ESA w zakresie ograniczania powstawania śmieci kosmicznych.
W celu dalszej walki z kosmicznymi śmieciami, ESA współpracuje z partnerami przemysłowymi nad innowacyjnymi technologiami. Na przykład, japońskie i indyjskie startupy badają wykorzystanie satelitów wyposażonych w lasery do usuwania kosmicznych śmieci poprzez odparowywanie niewielkich części powierzchniowych, co ułatwia ich usuwanie przez statki serwisowe. System ten ma zostać zademonstrowany do 2027 roku i udostępniony w późniejszym terminie. Rozwijane są również technologie takie jak systemy przechwytywania za pomocą sieci, harpunów czy ramion robotycznych, a także wykorzystanie laserów do ablacji, które mogą zmieniać trajektorię małych fragmentów śmieci.
ESA organizuje również wydarzenia promujące zrównoważone operacje kosmiczne. Dni ISAM w zakresie Bezpieczeństwa Kosmicznego (Space Safety ISAM Days), zaplanowane na 16-17 września 2025 roku w ESTEC w Holandii, podkreślą postępy ESA w zakresie obsługi, montażu i produkcji w przestrzeni kosmicznej (ISAM), w tym projekty takie jak RISE i misja CAT-IOD. Ponadto, 9. Europejska Konferencja na temat Kosmicznych Śmieci odbędzie się w dniach 1-4 kwietnia 2025 roku w Bonn w Niemczech. To kluczowe wydarzenie zgromadzi naukowców, inżynierów i decydentów, aby omówić różne aspekty badań nad kosmicznymi śmieciami, w tym techniki pomiarowe, modelowanie środowiska, analizę ryzyka i strategie łagodzenia skutków. Konferencja ta stanowi największe zgromadzenie poświęcone temu tematowi, gromadząc międzynarodowych ekspertów w celu wymiany wiedzy i dyskusji technicznych.
Dzięki tym inicjatywom, ESA angażuje się w zapewnienie zrównoważonego i bezpiecznego środowiska dla operacji kosmicznych, adresując wyzwania związane z kosmicznymi śmieciami i promując międzynarodową współpracę w celu ochrony naszej wspólnej przyszłości w kosmosie. Podpisanie przez ESA i jej państwa członkowskie nieformalnej Karty "Zero Debris" stanowi zobowiązanie do podjęcia kroków w celu rozwiązania problemu kosmicznych odpadów, wyznaczając cele do osiągnięcia do 2030 roku, takie jak zmniejszenie ryzyka produkcji śmieci z kolizji do 1 na 1000 lub niżej.