Rynek Napojów Roślinnych w Polsce Przekroczył 657 Milionów Złotych; Wzrost Zainteresowania Domową Produkcją

Napój owsiany, często określany mianem mleka owsianego, umacnia swoją pozycję jako preferowany zamiennik mleka krowiego, co jest napędzane zarówno walorami sensorycznymi, jak i mniejszym obciążeniem dla środowiska w porównaniu do innych alternatyw roślinnych czy nabiału. Wartość polskiego rynku napojów roślinnych osiągnęła ponad 657 milionów złotych w okresie od lipca 2023 do czerwca 2024 roku, co świadczy o dwucyfrowym wzroście i wejściu tego segmentu do głównego nurtu konsumpcji. Głównymi czynnikami motywującymi ten dynamiczny rozwój są rosnąca świadomość zdrowotna, którą jako powód wskazało 46% Polaków, troska o dobro zwierząt (33%) oraz wpływ na klimat (21%).

Złożoność wyboru komercyjnych napojów roślinnych, które często zawierają liczne dodatki i stabilizatory, skłania konsumentów do poszukiwania prostszych, bardziej kontrolowanych rozwiązań, takich jak domowa produkcja. Kluczem do sukcesu w samodzielnym przygotowaniu napoju owsianego jest precyzja procesu, mająca na celu zapobieganie powstawaniu niepożądanej, śluzowatej konsystencji. Podstawowa receptura wymaga jedynie płatków owsianych i bardzo zimnej, przefiltrowanej wody, a kluczowe jest krótkie blendowanie, trwające od 20 do 30 sekund. Po zmiksowaniu, mieszaninę należy delikatnie przecedzić przez gazę lub drobne sito, pozwalając płynowi swobodnie spływać, bez dociskania pozostałej pulpy owsianej, co pozwala uzyskać aksamitny, biały napój.

Napój owsiany, wolny od cholesterolu i laktozy, jest odpowiedni dla wegan oraz osób z nietolerancją tego cukru. Z perspektywy zdrowotnej, jest on źródłem rozpuszczalnego błonnika, znanego jako beta-glukan, który wykazuje udowodnione właściwości obniżające poziom cholesterolu LDL. Badania wykazały, że codzienne spożycie 0,75 litra napoju owsianego przez cztery tygodnie skutkowało spadkiem cholesterolu LDL o 9% u badanych kobiet i mężczyzn. Ponadto, 200 ml tego napoju dostarcza około 1 grama beta-glukanu, wspierając również kontrolę poziomu glukozy we krwi.

Aspekt środowiskowy dodatkowo umacnia pozycję owsa jako surowca. Produkcja jednego litra mleka krowiego generuje około trzy razy więcej gazów cieplarnianych niż jego owsiany odpowiednik, emitując około 1–1,3 kg CO₂e, podczas gdy mleko owsiane to zaledwie 0,2–0,3 kg CO₂e. Zużycie wody jest drastycznie niższe: litr mleka krowiego wymaga 628 litrów wody, podczas gdy litr napoju owsianego potrzebuje zaledwie 48 litrów, a hodowla bydła wymaga około dziewięć razy więcej gruntów niż uprawa owsa.

Kwestia marnotrawstwa jest adresowana poprzez kreatywne wykorzystanie pozostałej pulpy owsianej, co wpisuje się w filozofię zero waste. Surowa pozostałość po filtracji, bogata w błonnik i białko, może być użyta do wypieków, takich jak ciasta, muffiny, czy chleby, nadając im wilgotności i poprawiając strukturę. Pulpę można także wysuszyć i dodać do domowej granoli lub wykorzystać jako bazę do wegańskich past kanapkowych czy maseczek kosmetycznych, co pozwala na pełne wykorzystanie surowca i minimalizację strat w procesie produkcji.