Świat kinematografii z niecierpliwością oczekuje na premierę trzeciego pełnometrażowego obrazu Daniela Guzmána, zatytułowanego „La deuda” (pol. „Dług”). Jego debiut kinowy został ustalony na 17 października 2025 roku, a dystrybucja odbędzie się wyłącznie w salach kinowych, co podkreśla ambicje twórców do zaprezentowania dzieła w tradycyjnym formacie. Guzmán nie tylko stanął za kamerą jako reżyser i napisał scenariusz, ale również wcielił się w jedną z kluczowych ról, demonstrując swoje wszechstronne zaangażowanie w projekt. Na ekranie towarzyszą mu uznani aktorzy hiszpańskiego kina, tacy jak Itziar Ituño oraz Luis Tosar. Produkcja ta, która zdążyła już zyskać uznanie i pozytywne recenzje na prestiżowym Festiwalu w Maladze, podejmuje palące kwestie społeczne, splecione z głęboko osobistymi przeżyciami, czerpiąc bezpośrednią inspirację z poruszającej historii babci samego reżysera.
Centralnym punktem fabuły jest relacja Lucasa, mężczyzny w sile wieku, oraz sędziwej Antonii. Ich spokojna, pełna ciepła i wzajemnego przywiązania egzystencja w miejskim mieszkaniu zostaje nagle i brutalnie zagrożona. Krucha równowaga ich życia zostaje zburzona w momencie, gdy cały budynek, w którym mieszkają, zostaje wykupiony przez potężny fundusz inwestycyjny. Celem korporacji jest natychmiastowe przekształcenie nieruchomości w luksusowe apartamenty przeznaczone pod wynajem turystyczny. Ta bezwzględna mechanika rynku stanowi dosadne odzwierciedlenie rzeczywistych problemów kryzysu mieszkaniowego i gentryfikacji, szczególnie dotkliwego w dużych metropoliach europejskich. W obliczu widma eksmisji, Lucas zostaje zmuszony do podjęcia desperackiego wyścigu z czasem, aby zdobyć niezbędne środki finansowe i ocalić ich wspólne schronienie przed deweloperami. Niestety, jedna pochopna i błędna decyzja, podjęta w akcie skrajnej desperacji, nieodwracalnie zmienia trajektorię ich dalszych losów, wprowadzając element dramatycznej nieuchronności.
Krytycy zgodnie podkreślają, że dzieło Guzmána wykracza poza ramy zwykłej krytyki społecznej czy manifestu politycznego. Choć film ostro piętnuje bezduszność presji instytucjonalnej i mechanizmy wyzysku, jednocześnie celebruje nieocenioną wartość codziennych, międzyludzkich więzi emocjonalnych. Reżyser sam przyznaje, że choć początkowo zamierzał stworzyć surowy komentarz społeczny, w trakcie intensywnej pracy nad projektem dostrzegł w nim głębszy wymiar — przede wszystkim historię miłosną. Jest to międzypokoleniowa opowieść, w której wszyscy bohaterowie, niezależnie od wieku i statusu, poszukują bliskości, akceptacji i starają się wyrwać z niesprzyjających okoliczności życiowych. Film porusza również skomplikowaną materię poczucia winy, które, zdaniem Daniela Guzmána, jest głęboko zakorzenione w kulturze społeczeństw i często stanowi poważną przeszkodę w rozwoju osobistym i osiągnięciu pełni szczęścia.
Warto zwrócić uwagę na obsadę, w której znalazła się Charo García, nieprofesjonalna aktorka, która z niezwykłą wrażliwością wcieliła się w rolę Antonii. Niestety, García zmarła tragicznie w maju 2025 roku, na krótko przed oficjalną premierą filmu na Festiwalu w Maladze. Praca nad scenami z jej udziałem wymagała od ekipy filmowej wyjątkowej delikatności i empatii ze względu na jej stan fizyczny, co dodatkowo uwydatnia autentyczność, poświęcenie i głębokie zaangażowanie włożone w realizację tego projektu. „Dług” to zatem coś znacznie więcej niż tylko potępienie wadliwego systemu; to przede wszystkim mocne wezwanie do refleksji nad tym, jak bezlitosne warunki zewnętrzne kształtują ludzką jednostkę i jakie trudne wybory muszą zostać podjęte, by za wszelką cenę zachować ludzką godność w obliczu bezwzględnej, czysto ekonomicznej logiki zysku. Film stawia widzom fundamentalne pytanie o cenę, jaką jesteśmy gotowi zapłacić za przetrwanie i zachowanie własnego ja.