Niezwykłe Zjawiska Nieba: Od Zielonego Błysku po Zorze Polarne

Edytowane przez: Tasha S Samsonova

Niebo nad naszymi głowami nieustannie prezentuje widowiska, które budzą podziw i fascynację. Od subtelnych zmian barw podczas zachodu słońca po spektakularne pokazy świateł, te zjawiska atmosferyczne oferują wgląd w złożoność i piękno naszej planety.

Jednym z najbardziej intrygujących zjawisk jest tzw. zielony błysk, obserwowany tuż przed całkowitym zniknięciem słońca za horyzontem. Występuje on w wyniku załamania i rozproszenia światła słonecznego w kolejnych warstwach ziemskiej atmosfery. Gdy słońce chyli się ku zachodowi, jego ostatni promień, przechodząc przez atmosferę, ulega dyspersji. Krótsze fale światła, takie jak zielone i niebieskie, są załamywane silniej niż dłuższe, czerwone. W sprzyjających warunkach, przy czystym horyzoncie, przez ułamek sekundy można dostrzec intensywnie zieloną obwódkę ostatniego fragmentu tarczy słonecznej. Zjawisko to jest potęgowane przez zjawiska mirażowe, które dodatkowo powiększają zieloną krawędź.

Innym niezwykłym zjawiskiem są obłoki srebrzyste, znane również jako chmury NLC (noctilucent clouds). Są to skupiska kryształków lodu tworzące się w mezosferze, na wysokości około 80-85 kilometrów. Pojawiają się one podczas zmierzchu lub wczesnych godzinach porannych, gdy słońce znajduje się tuż pod horyzontem, a jego światło wciąż oświetla te wysokie chmury, nadając im charakterystyczny, lśniący wygląd. Chmury te, często o włóknistej strukturze i niebieskawej lub srebrzystej barwie, są najwyższymi chmurami w ziemskiej atmosferze i formują się głównie w miesiącach letnich, gdy temperatura w mezosferze spada do ekstremalnie niskich wartości, poniżej -120°C. Cząsteczki pyłu, potencjalnie pochodzące z mikrometeorytów, stanowią jądra kondensacji dla pary wodnej.

Zorze polarne, czyli Aurora Borealis i Aurora Australis, to zjawiska świetlne powstające w wyniku interakcji naładowanych cząstek pochodzących z wiatru słonecznego z ziemską atmosferą i polem magnetycznym. Kiedy naładowane cząstki ze Słońca docierają do Ziemi, są kierowane wzdłuż linii pola magnetycznego w kierunku biegunów. Tam, zderzając się z atomami i cząsteczkami tlenu i azotu w górnych warstwach atmosfery (na wysokości 100-300 km), wzbudzają je. Powracając do stanu podstawowego, atomy i cząsteczki emitują nadmiar energii w postaci światła, tworząc barwne łuki, zasłony i korony. Najczęściej obserwowane kolory to zielony (od tlenu) i czerwony (również od tlenu na wyższych wysokościach), ale mogą pojawić się również odcienie fioletu i niebieskiego (od azotu).

Rok 2025 przyniósł kilka wyjątkowych zdarzeń nieba. 1 czerwca 2025 roku odnotowano w Niemczech znaczną erupcję na Słońcu, co zwiększyło prawdopodobieństwo wystąpienia zorzy polarnych, nawet na niższych szerokościach geograficznych, w tym w regionie alpejskim. Co więcej, w nocy z 2 na 3 czerwca 2025 roku zaobserwowano rzadkie zjawisko jednoczesnego występowania obłoków srebrzystych i zorzy polarnych, udokumentowane w obszarze około 52,3°N do 52,6°N. Te obserwacje podkreślają dynamiczną naturę zjawisk atmosferycznych i ich powiązanie z aktywnością słoneczną. Szczyt aktywności słonecznej, znany jako maksimum słoneczne, przewidywany jest na 2025 rok, co oznacza zwiększoną częstotliwość i intensywność zórz polarnych, które mogą być widoczne na niższych szerokościach geograficznych niż zwykle. Warto zauważyć, że okresy równonocy, czyli marzec i wrzesień, również sprzyjają intensywniejszym zjawiskom auroralnym z powodu korzystnego ułożenia Ziemi względem wiatru słonecznego.

Źródła

  • DIE WELT

  • Grüner Blitz – Wikipedia

  • Leuchtende Nachtwolke – Wikipedia

  • 1. Juni 2025: Polarlichter über Deutschland? Sonnensturm könnte heute Nacht dafür sorgen | FAZ

  • NLCs mit Polarlicht am 02.06./03.06.2025 – Himmelsbeobachtung.net

Czy znalazłeś błąd lub niedokładność?

Rozważymy Twoje uwagi tak szybko, jak to możliwe.