Dzięki przełomowym obserwacjom Teleskopu Kosmicznego Jamesa Webba (JWST), astronomowie uzyskali bezprecedensowy wgląd w serce Mgławicy Motyl (NGC 6302), odległej o około 3400 lat świetlnych w konstelacji Skorpiona. Ten kosmiczny obiekt, będący świadectwem końcowych etapów życia umierającej gwiazdy, dostarcza cennych informacji na temat ewolucji gwiazdowej i formowania się układów planetarnych.
Wykorzystując swój instrument działający w średniej podczerwieni (MIRI), JWST zdołał przeniknąć gęste pasmo pyłu otaczające centralny region mgławicy. Pozwoliło to na pierwszą bezpośrednią obserwację wcześniej zasłoniętej gwiazdy centralnej – białego karła o temperaturze przekraczającej 220 000 Kelwinów. Jest to jedna z najgorętszych znanych gwiazd centralnych w mgławicach planetarnych w naszej galaktyce, stanowiąca pozostałość po gwieździe znacznie masywniejszej od Słońca.
Obserwacje JWST ujawniły również pyłowy torus w kształcie pączka otaczający gwiazdę centralną. Struktura ta, złożona z krystalicznych krzemianów, takich jak kwarc, odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu charakterystycznego, przypominającego skrzydła motyla wyglądu mgławicy, kierując strumienie materii wyrzucane przez gwiazdę.
Analiza danych z JWST pozwoliła na identyfikację blisko 200 linii spektralnych, odpowiadających konkretnym atomom i cząsteczkom w mgławicy. Szczególnie interesujące jest wykrycie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), związków chemicznych powszechnie występujących na Ziemi w dymie czy spalinach samochodowych. Ich obecność w bogatej w tlen mgławicy planetarnej sugeruje unikalne procesy chemiczne zachodzące podczas interakcji wiatrów gwiazdowych z otaczającym gazem.
Odkrycie to stanowi ważny krok w zrozumieniu, jak te złożone cząsteczki organiczne powstają w tak ekstremalnych warunkach, potencjalnie stanowiąc budulec dla życia. Wyniki te dostarczają kluczowych spostrzeżeń na temat cyklu życia gwiazd i syntezy złożonych cząsteczek w przestrzeni kosmicznej, wzbogacając nasze rozumienie pochodzenia układów planetarnych i podstawowych składników życia.
Badania te podkreślają rolę mgławic planetarnych jako kosmicznych fabryk, przetwarzających materiał po zmarłych gwiazdach w surowce dla przyszłych pokoleń gwiazd i planet. Dalsze obserwacje JWST mają na celu pogłębienie naszej wiedzy o procesach rządzących śmiercią gwiazd i wzbogacaniem materii międzygwiazdowej.