Nowe badania wskazują, że obiekty międzygwiezdne, takie jak komety i asteroidy wyrzucone ze swoich macierzystych systemów, mogą odgrywać kluczową rolę w procesie formowania planet, szczególnie wokół gwiazd o większej masie.
Profesor Susanne Pfalzner z Forschungszentrum Jülich w Niemczech przedstawiła na niedawnym spotkaniu EPSC-DPS2025 w Helsinkach wyniki swoich symulacji. Tradycyjne modele formowania planet opierają się na stopniowej akrecji pyłu i skał w dyskach okołogwiezdnych. Symulacje te napotykają jednak trudności w wyjaśnieniu, jak cząsteczki mogą przekroczyć barierę metrowych rozmiarów, ponieważ zderzenia na tym etapie zazwyczaj prowadzą do odrzucenia lub fragmentacji, a nie do zlepienia się.
Obiekty międzygwiezdne mogą stanowić rozwiązanie tego problemu. Modele Pfalzner sugerują, że dyski planetotwórcze mogą grawitacyjnie przechwytywać miliony takich obiektów, każdy o rozmiarach porównywalnych do 'Oumuamua (szacowanego na około 100 metrów długości). Te gotowe „nasiona” planetarne mogłyby następnie gromadzić dodatkowy materiał, znacząco przyspieszając wzrost planet. Ten mechanizm może również wyjaśnić zagadkę rzadkości gazowych olbrzymów, takich jak Jowisz, wokół małych, chłodnych gwiazd typu M. Dyski planetotwórcze istnieją zazwyczaj tylko przez około dwa miliony lat, co jest zbyt krótkim okresem dla formowania się gazowych gigantów poprzez tradycyjną akrecję. Dzięki przechwyconym międzygwiezdnym „ziarnom”, proces ten mógłby zostać wystarczająco przyspieszony, aby umożliwić powstanie planet olbrzymich, zanim dysk ulegnie dyssypacji.
Pfalzner podkreśla, że gwiazdy o większej masie są bardziej efektywne w przechwytywaniu obiektów międzygwiezdnych w swoich dyskach, co czyni formowanie planet w ten sposób bardziej wydajnym wokół nich. Odkrycie trzeciego obiektu międzygwiezdnego, 3I/ATLAS, dostarczyło cennych danych do tych badań. Obserwacje z Southern Astrophysical Research Telescope (SOAR) w Chile wykazały, że obiekt ten nie wykazywał znaczącej zmienności jasności w dłuższym okresie, co sugeruje stabilne jądro. Wyniki te są zgodne z poziomami aktywności obserwowanymi tuż po odkryciu, bez widocznych oznak gwałtownych wybuchów.
Badania nad obiektami międzygwiezdnymi, takimi jak 3I/ATLAS, oferują unikalną okazję do zrozumienia procesów formowania planet i powstawania planet olbrzymich w różnych środowiskach gwiezdnych. Te kosmiczne podróżniczki, wyrzucone ze swoich macierzystych systemów, przemierzają przestrzeń międzygwiezdną, a ich sporadyczne wejścia do naszych Układów Słonecznych dostarczają cennych informacji. Warto zauważyć, że model akrecji pyłków (pebble accretion) również zyskuje na znaczeniu jako mechanizm przyspieszający formowanie planet olbrzymich, potencjalnie skracając czas potrzebny na powstanie jąder planet olbrzymich do zaledwie miliona lat. Badania nad obiektami międzygwiezdnymi mogą stanowić uzupełnienie tych teorii, oferując alternatywne ścieżki dla rozwoju planetarnych.