Astronomowie z całego świata odnotowali wyjątkowe i dotąd niespotykane zjawisko w galaktyce spiralnej NGC 3627, która jest również katalogowana jako M66. Ta majestatyczna galaktyka znajduje się w konstelacji Lwa, oddalona od naszej planety o około 31 milionów lat świetlnych. Naukowcy zaangażowani w ambitny i szeroko zakrojony projekt PHANGS (Fizyka w Bliskich Galaktykach o Wysokiej Rozdzielczości Kątowej) odkryli w jej gazowo-pyłowym środowisku kolosalną pustkę. Do tego przełomowego odkrycia przyczyniło się połączenie danych uzyskanych dzięki Kosmicznemu Teleskopowi Jamesa Webba (JWST) oraz precyzyjnemu radioteleskopowi ALMA. Odkrycie to stanowi ważny krok w zrozumieniu intensywnych procesów dynamicznych, które nieustannie kształtują złożone struktury galaktyczne.
Galaktyka NGC 3627 jest integralną częścią słynnej grupy galaktyk znanej jako „Tryplet Lwa”, w skład której wchodzą także M65 oraz NGC 3628. Specjaliści sugerują, że jej wyraźnie asymetryczny kształt jest bezpośrednim rezultatem silnego oddziaływania grawitacyjnego ze strony jej najbliższych kosmicznych sąsiadów. Wykryta, przypominająca gigantyczny bąbel, kosmiczna wnęka charakteryzuje się zdumiewającymi proporcjami. Jej długość została oszacowana na imponujące 20 000 lat świetlnych, co stanowi blisko jedną piątą całkowitej średnicy naszej własnej Drogi Mlecznej. Co ciekawe, jej szerokość mierzona w płaszczyźnie galaktycznej jest znacznie mniejsza i wynosi zaledwie około 650 lat świetlnych. Ta ogromna dysproporcja między długością a szerokością wnęki wyraźnie wskazuje na udział wyjątkowo potężnej siły, która musiała być odpowiedzialna za jej uformowanie.
Szczegółowa analiza obrazów i widm zebranych przez JWST pozwoliła zidentyfikować wewnątrz tego obszaru specyficzne struktury pyłowe. Równocześnie, obserwacje przeprowadzone za pomocą ALMA wykazały znaczący deficyt węgla atomowego w tym samym rejonie. Te dowody obserwacyjne potwierdzają, że mamy do czynienia z obszarem ekstremalnego rozrzedzenia materii. Zgodnie z wiodącymi modelami teoretycznymi, ta rozległa i pusta przestrzeń powstała najprawdopodobniej w wyniku gwałtownej eksplozji supermasywnej gwiazdy, która miała miejsce we wczesnym lub aktywnym okresie ewolucji galaktyki. Obliczenia astrofizyczne sugerują, że hipotetyczny obiekt, który wywołał to katastroficzne zdarzenie, musiał posiadać masę sięgającą około 10 milionów mas Słońca i poruszać się z niezwykle dużą prędkością, rzędu 300 kilometrów na sekundę. Co więcej, wiek tego fenomenu jest stosunkowo młody w kontekście kosmicznym – badacze szacują, że nie przekracza on 20 milionów lat.
Obecnie naukowcy intensywnie analizują dwie główne hipotezy dotyczące ostatecznej genezy tej kosmicznej anomalii. Pierwsza zakłada, że mamy do czynienia z prawdziwą, pierwotną pustką, która powstała w wyniku wewnętrznych procesów galaktycznych. Druga, bardziej intrygująca teoria, sugeruje, że jest to ślad pozostawiony przez przelot masywnego, zwartego obiektu – być może wędrującej czarnej dziury – który przeciął dysk galaktyki. Menke Zhao, wykładowca z prestiżowego Uniwersytetu Nankińskiego oraz kluczowy uczestnik zespołu badawczego PHANGS, podkreślił, że odkrycie tej monumentalnej wyrwy jest niezwykle istotne. Badanie, jak często występują podobne struktury, może stanowić klucz do lepszego zrozumienia populacji masywnych, ciemnych obiektów, które ukrywają się w dyskach galaktyk spiralnych. Obserwacja ta, choć lokalna, doskonale wpisuje się w szersze cele projektu PHANGS, który ma na celu kompleksowe badanie wszystkich faz formowania się gwiazd. Pokazuje ona dobitnie, jak potężne, choć punktowe, impulsy mają zdolność do określania długofalowej ścieżki rozwoju całego układu galaktycznego.