Populacja południowych orek rezydentek w Cieśninie Salish, licząca zaledwie 73 osobniki w październiku 2025 roku, stoi w obliczu krytycznego zagrożenia. Te niezwykłe morskie ssaki, będące symbolem ekosystemu Pacyfiku Północno-Zachodniego, znajdują się na skraju przetrwania z powodu szeregu czynników, w tym ograniczonej dostępności pożywienia, zanieczyszczenia i hałasu podwodnego. Zmniejszająca się populacja łososiowatych, zwłaszcza Chinooków, stanowi jedno z największych wyzwań dla tych wyspecjalizowanych drapieżników. Brak wystarczającej ilości pożywienia osłabia ich kondycję i nasila negatywne skutki ekspozycji na zanieczyszczenia, takie jak polichlorowane bifenyle (PCBs) i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (PAHs), które gromadzą się w tkankach tłuszczowych. Rosnący hałas generowany przez ruch statków zakłóca ich zdolność do komunikacji i polowania za pomocą echolokacji, co jeszcze bardziej utrudnia zdobywanie pożywienia. Badania pokazują, że dwie trzecie ciężarnych samic orek nie jest w stanie donosić potomstwa z powodu niedożywienia, a także wysokie wskaźniki poronień, sięgające 70% u ciężarnych samic.
W odpowiedzi na te pilne potrzeby, naukowcy wykorzystują zaawansowane technologie, które harmonijnie łączą naturalne zdolności zwierząt z ludzką pomysłowością. Jednym z przełomowych rozwiązań jest zastosowanie psów wykrywających zapachy, takich jak Eba. Te wyszkolone zwierzęta potrafią zlokalizować odchody orek z dużej odległości, co umożliwia pobranie próbek w sposób całkowicie nieinwazyjny. Ta metoda pozwala na gromadzenie kluczowych danych biologicznych, w tym informacji o diecie, poziomach hormonów, ekspozycji na toksyny oraz materiału genetycznego, bez stresowania czy niepokojenia zwierząt. Psy te stanowią nieocenione narzędzie w badaniach nad zdrowiem i stanem reprodukcyjnym tych zagrożonych ssaków, oferując wgląd, który byłby trudny do uzyskania innymi metodami.
Uzupełnieniem tych wysiłków są drony wyposażone w specjalistyczne naczynia, które zbierają próbki oddechu orek – kondensatu wydychanego powietrza. Ta technologia pozwala na analizę materiału genetycznego, hormonów reprodukcyjnych oraz wskaźników chorób, dostarczając cennych informacji do oceny stanu zdrowia zwierząt w czasie rzeczywistym. Drony oferują unikalną możliwość pozyskiwania danych z trudno dostępnych miejsc, minimalizując jednocześnie zakłócenia w naturalnym środowisku i zachowaniu orek. Te zaawansowane urządzenia, rozwijane przez ostatnią dekadę, rewolucjonizują sposób, w jaki naukowcy monitorują dziką przyrodę, dostarczając danych niezbędnych do opracowywania skutecznych strategii ochrony.
Połączenie tych dwóch metod – instynktownego zmysłu węchu psów i precyzji technologicznej dronów – otwiera nowe perspektywy w badaniach nad południowymi orkami rezydentkami. Pozwala na uzyskanie kompleksowego obrazu ich stanu zdrowia i potrzeb, co jest kluczowe dla podejmowania świadomych decyzji ochronnych. Te innowacyjne podejścia, będące świadectwem harmonijnej współpracy między naturą a technologią, niosą nadzieję na odrodzenie tej ikonicznej populacji i zapewnienie jej przyszłości w oceanach, które są ich domem.