Badania opublikowane w "Nature Geoscience" wskazują na kluczową rolę starożytnych wód gruntowych znajdujących się pod dnem morskim w kontekście interakcji z lądolodami i zmianami poziomu morza w przeszłości. Naukowcy odkryli, że wody gruntowe, które infiltracji gruntu ponad 11 700 lat temu, stanowią istotne źródło wody słodkiej, jednak są podatne na zanieczyszczenia i zasolenie. Zrozumienie ich podziemnego przepływu i zmian w czasie jest niezwykle istotne, zwłaszcza w obszarach niegdyś pokrytych lądolodami, gdzie brakuje bezpośrednich dowodów na kształtowanie się wód gruntowych pod wpływem zmian poziomu morza i ruchu lodowców.
Nowa metoda badawcza dostarczyła kluczowych dowodów. Zespół badawczy ze Uniwersytetu w Sztokholmie, we współpracy z naukowcami z Norwegii, Polski i Niemiec, pobrał próbki płynów z dna morskiego u wybrzeży północnej Norwegii. Odkryli oni słodkowodne wody gruntowe wydobywające się z dna morskiego na głębokości 760 metrów. Analiza zawartości węgla radiowęglowego, będącego wskaźnikiem kontaktu z atmosferą, pozwoliła na precyzyjne datowanie. Badania wykazały, że skład wód gruntowych zmienił się po ustąpieniu lądolodu skandynawskiego. Kiedy region był pokryty kilometrową warstwą lodu, wody roztopowe wypełniały podziemne przestrzenie. Po rozpadzie lądolodu i wzroście poziomu morza, te słodkowodne wody gruntowe były stopniowo zastępowane przez wodę morską. Badania te dostarczają pierwszego szczegółowego harmonogramu przepływu wód gruntowych do oceanu i ich wpływu na zmiany glacjalne, nawet na odległość wielu kilometrów od brzegu. Potwierdzają, kiedy skład wód gruntowych uległ zmianie i jak szybko stały się one podatne na mieszanie z wodą morską po ustaniu dopływu wód roztopowych z lodowców. Odkrycia te mają szerokie implikacje dla zrozumienia stabilności lodowców, dostarczania składników odżywczych, zdrowia ekosystemów morskich oraz zdolności oceanu do pochłaniania węgla, szczególnie w kontekście obecnego ocieplenia klimatu i cofania się lodowców. Badanie, zatytułowane "Deglacjacja napędzała infiltrację wody morskiej i spowalniała podwodny odpływ wód gruntowych", zostało opublikowane w "Nature Geoscience" w sierpniu 2025 roku. Podkreśla ono, że wody gruntowe nie są statyczne, lecz dynamicznie kształtowane przez cykle glacjalne. Wcześniejsze badania nad lądolodem skandynawskim wskazują, że podczas jego recesji mogło dochodzić do znaczącego przepływu wód gruntowych pod lodowcem z powodu uwolnienia ciśnienia. W obszarach topnienia lodowców, przepływ wód gruntowych mógł być nawet o rząd wielkości większy niż obecnie. Zrozumienie tych procesów jest kluczowe dla oceny wpływu zmian klimatycznych na systemy wód gruntowych.